Шымкент қаласын сумен қамту

 
 

7. Тазаланған сарқынды судың сапасы

 
 

     Биологиялық тазалаудан кейінгі тазарған ағынның  жоспарланған ластану концентрациясы төменгі кестеде көрсетілген. 

     6 – кесте

            Тазарған ағындардағы  негізгі ластардың концентрациясы 

 
 

     2.8 Тазалау бекеттерінің  ғимараттарының есептемесі 

     2.8.1 Қабылдау камерасының есептемесі 
 

     Тазалау ғимараттарының алдында арынды су өткізгіштен сарқынды суды қабылдау үшін құрама темірбетоннан жасалған қабылдау камерасы қондырылады.

     Ағынды берудегі арын құбырларының диаметрі екі жіпті:   250 мм. 
 

     2.8.2 Көлденең құмұстағыштардың есептемесі 
 

     Құмұстағыштар сарқынды судағы ауыр минералды ластарды, негізінен құмды бөлу үшін қарастырылған. Құмұстағыштар сарқынды судың максималды шығынына есептеледі q_max = 1,2 м³/с, осыған сәйкес:

     Құмұстағыштың сыртқы диаметрі                    D_н = 6000 мм;

     Құмұстағыштардың  ара қашықтығы                B =10000 мм;

     Сақиналы  науа ені                                               b = 800 мм; 

     Құмұстағыштардың саны ҚНжЕ сәйкес қабылданды n=4

     Құмұстағыштың сақиналы науасының тірі қимасының ауданы:

                                                                  

       м²,                                            (2.1)

                                    

     мұнда V – сарқынды судың максималды құйылысындағы құмұстағыштардағы судың қозғалыс жылдамдығы,V = 0.3 м/с. 

                                                 м². 
 

     Құмұстағыштағы  сақиналы науаның үшбұрыш бөлігінің  биіктігі:

                                                                    

       ,м,                                             (2.2)

     мұнда  a - науа қабырғасының көкжиекке қарағандағы еңіс бұрышы a = 60°.

     

м.

                                                     

     Науаның үшбұрыш бөлігінің ауданы: 

       м²,                                      (2.3)

                                              

                                                              

                                           м². 

     Науаның тікбұрыш бөлігінің ауданы: 

       м²,                                (2.4) 

     

 м². 

     Науаның тікбұрыш бөлігіндегі сұйықтың биіктігі: 

                 м,                                                         (2.5)

                                             

                                               . 

     Сақиналы  науаның қосынды пайдалы биіктігі: 

      м ,                                                   (2.6)

                                                                 

                                              . 

     Құмұстағыш  бункерінің биіктігі: 

      м,                                     (2.7) 

      Құмға арналған төменгі негізделген бункердің  d - диаметрі, d₀=0.4...0.5 м 

      

. 

     Құмұстағыш  бортының биіктігін қабылдаймыз  h_б = 0.3 м. 

     Құмұстағыштардың  құрылыстық биіктігі: 

      м,                                            (2.8) 

                                                . 
 

     2.8.3 Бірінші сатылы тұндырғыштар есептемесі 
 

     Жобада  бірінші сатылы тұндырғыштар есебінде айналушы құрама – таратушы құрылғылары бар тұндырғыштар қарастырылған. Бұларды  500 мг/л қалқыма заттары бар  тұрмыстық және өндірістік  сарқынды суларды тазалауда пайдаланады.

     Гидравликалық іріліктің есептің мәні келесі формуламен анықталады: 

      мм/с,                                 (2.9) 

     мұнда H_set – тұндырғыштағы тармақты бөлігінің тереңдігі, м; ;

         K_set - тұндырғыштағы тармақты бөлігінің көлемді пайдалану коэффициенті , K_set = 0.85;

          t_set – тұну ұзақтығы , Э = 70%,  = 3600 с;

          n₂ – дәреже көрсеткіші,  n₂ = 0.31 

     

 . 

     Тұндырғыштың  диаметрі келесі формуламен есептеледі:

                                                        

                                   , м,                              (2.10)               

      

     мұнда, V_tb – тұндырғыштағы ағының жылдамдығына сәйкес турбулентті жылдамдық, V_tb = 0;

                                               

     

 м.

                                                

     Типтік тұндырғышты қабылдаймыз: D = 50 м. 

     Бір тұндырғыштың өнімділігін м³/сағ келесі формуламен анықталады: 

                                (2.11)

                        

     мұнда, d_en – қосу құрылғысының диаметрі , м. 

                                    м³/сағ. 

     Таратушы  құрылғының айналу периоды: 

      , с,                                                     (2.12)

                                                        

                          с = 1сағ. 11мин. 

     Тұну  кезіндегі бөлінетін қалдықтардың мөлшері келесі формуламен анықталады:

      , м³/сут,                                        (2.13) 

     мұнда, Q_тәу -  ғимаратқа түсетін сарқынды судың тәуліктік шығыны ,  80 000 м³/сут;

          p_m^вв – қалдықтың ылғалдылығы , p_m = 95%;

          r - қалдықтың тығыздылығы , r = 1 т/м³. 

                                    м³/сут. 

     Қалдық  қабатының биіктігі 0.3 м қабылданған.

     Судың бейтарап қабатының биіктігі - 0.7 м.

     Тұндырғыш биіктігі :

       .                                                (2.14) 

       Шұңқыр көлемі мына формуламен  анықталады:  

       м²,                                      (2.15) 

     мұнда, T – шұңқырға қалдықтың келу уақыты,  T = 2 тәу. 

     Қайта жаңартудан кейін жауын – шашыннан кезінде бір тұндыр,ыштың өнімділігі құрайды:

       м³/ч.                              (2.16) 
 

     2.8.4 Аэротенктің есептемесі. 
 

     Жобалауда белсенді тұнбаны рециркуляциялайтын аэротенк – араластырғыштар қабылданған. Аэротенк – араластырғыштар БПК < 1000 мг/л болған жағдайда ағын құрамы және шығынның үлкен ауытқуында қолданылады. Аэротенкке түсетін судың  БПК мәні 150 мг/л – дан үлкен болғандықтан белсенді тұнбаны регенерациялау қарастырылған.

     Алдымен белсенді тұнбаның рециркуляция дәрежесін  анықтаймыз, аэротенктегі тұнбаның мөлшерін a_i = 3.5 г/л және тұнбалы индексті I_i = 90 см³/г қабылдаймыз: 

       .                           (2.17) 

     Органикалық ластаушы заттардың қышқылдану ұзақтығы мына формуламен анықталады: 

       сағ,                                 (2.18) 

     мұнда, L_en – аэротенкке түсетін сарқынды судың БПК, мг/л;

          L_ex – тазаланған судың БПК, мг/л;

          s – тұнбаның золностілігі, қалалық сарқынды суға  қабылдаймыз,  s = 0.3;

         r - қышқылдану жылдамдығы, мына формуламен анықталады: 

        ,                    (2.19) 

     мұнда, r_max – максималды қышқылдану жылдамдығы; қалалық сарқынды суларға  r_max = 85;

          C₀ – ерітілген оттегінің концентрациясы, мг/л; пайдалану дәрежесіне қарай  қабылдаймыз С₀ = 2 мг/л;

          K₁ - констант, органикалық заттарды ластайтын құрам сипаты, қалалық сарқынды суға  K1 = 33 мг БПК/л;

          K₀ - констант, оттегі ықпалының сипаты, мг О₂/л, қалалық сарқынды суға  K₀ = 0.625 мг О₂/л;