Қазақстан газеті

             «Қазақстан» газеті ХХ ғасырдаң басында қазақ елінің қоғамдық-саяси тұрғыдан дамуына кеңінен жол ашып, болашақ егеменді елінің атауына негіз салған баспасөз қарлығашы.Оның халық ағарту, халықтың қоғамдық-саяси санасының артуына тигізген мол үлесін айта келе төмендегідей қорытындылар жасаймыз:  

•      Газетте елдің қоғамдық, экономикалық және мәдени өміріндегі ең актуальды проблемалары жазылды. 
•      Газет көшпелі елді отырықшылық өмір салтына бейімделуге, білімге, орыс мәдениетімен жақындасуға шақырды.
•      Газетте кооперация, агротехника, зоотехника мен ветеренария мәселелері жөнінде, сол сияқты ғылыми мақалалар басылды.
•     Қазақ бұқарасының арасында озат қоғамдық демократиялық ой-пікірлерді насихаттауының, замана талаптарына қарай отырықшы тұрмыстың шаруашылық пен мәдениеттің дамуына қолайлы жағдай жасайтындығын түсіндіруінің үлкен маңызы болды.

        Газет редакторы Елеусін Бұйрин  аталмыш газет беттерінде қазақты  оятуды келелі мәселе етіп, келісті  мақалаларымен халықты надандық  кесапатының бұғауыннан, білім мен  ғылымның жарқын болашағына жетелейді.Оның қайраткерлік тұлғасын айқындай келе төмендегідей қорытындылармен тұжырымдаймыз:

•      Е.Бұйрин қазақ жеріндегі қазақ тіліндегі алғаш баспасөз   құралдарының бірі «Қазақстан» газетін ұйымдастырушылардың басы-қасында болып, газеттің редакторы болуы оның сол кездегі қайраткерлік тұлғасын айқындай түседі.
•      Е.Бұйриннің қазақ еліндегі алғаш қазақ баспасынан шыққан қазақ тілді кітап шығаруы оның қазақ халқының асыл мұратына жетуін аңсаған ардақты ұлы екенін тағы да дәлелдей түседі.
•      Өз мақалалары мен кітаптары арқылы елінің өркендеуіне себепкер болған Е.Бұйриннің есімі қазіргі қоғамда кеңінен таралуы тиіс құбылыс.

        Қазастан Республикасының президенті Н.Ә.Назарбаев осы кезеңде өмір сүрген зиялылар жөнінде: «Ғасыр басында мемлекет мүддесін ойлаған Ұлы қазақтардың жеке басының тағдыры да қасіретті болды. Жүзжылдықтықтың алғашқы жартысындағы қазақ зияларының жеке басының қасіретімен қатар өрілген қызметі өзінің бірегей қүбылыс ретіндегі түжырымды деңгейімен ғана емес, азаттық һәм адамгершілік деңгейімен де осы заман үндес » - деген еді [1:238].

Осынау ғибраты  мол тағылымды әрқашан жадымызда  ұстап, тәуелсіздігіміздің ірге тасын  нығайта түсу әрқайсымыз үшін үлкен  парыз. 
 
 
 
 
 
 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. Назарбаев Н. «Тарих толқынында» // Алматы:

Атамұра-1998 ж

2. Медеубекұлы С. Осыдан жүз жыл бұрын... «ай қап!» деп ек... Жас Алаш // 28 сәуір 2011 ж. 3 бет
3. Аманжол Қ. Қарлығаш ниетті хабаршы. Егемен Қазақстан // 16 наурыз 2011 ж. 5 бет.
4. Кенжалиев И. Ғұмар Қараш //  Орал қаласы–2004ж.-84 бет
5. Тәж – Мұрат М. Ғұмар Қараш // Ақтөбе, А-Полиграфия   ЖШС. 2004-17 бет
6. Ысмағұлов М. «Қазақстан» газетінің шығу тарихы мен идеялық мазмұны // Алма-Ата, 1962 ж.
7. Идарадан Х. Хұрметлу оқушыларымызға //Қазақстан 1911ж. № 2, 27 май, Орал.
8. Ысмағұлов М. Абзал азамат // Орал өңірі. 1977ж. №31

12 февраль

9. Түрлі хабарлар // Қазақстан. 1912 ж. №11,  24 сәуір.

    10.Жиреншин А. Қазақ кітаптарының тарихынан. – Алматы // 1987.

    11.Бекхожин Х. Қазақ баспасөзінің даму жолдары // (1960-1930 жылдары) – Алматы: Қазмамбас, 1964 ж. 47 бет.

    12.Сүндетұлы Қ. Ордадан қанат қаққан ұрпақтар // Орал, 2008.  51 бет.

    13. Қарашев Ғ. Газит деген не зат.Қазақстан. 1911 ж.№ 1.16 наурыз. 

    14.Хал жайымыз // Қазақстан 1911 ж. № 1,16

    15.Оразақай. Тіршілік таласы // Қазақстан. 1911 ж.  № 2. 27  май. Орда

    16.Қараш баласы Ғұмар. Бұ қай заман // Қазақстан 1911ж. №1. 15 ноябрь. Орал.

    17.Басқарма. Енді қалай тұрмақ керек // Қазақстан. 1911 ж. №2 1 декабрь. Орал

  18.Қазақстан. Қалай мәслихат //  Қазақстан.  1912 ж.  №5          19 декабрь

    19.Рысбеков Т.З,  Бірімжемов Б.Қ,  Құрманалин С.Б, Жақсығалиев Ж.Ж. Батыс Қазақстан облысының тарихы // Орал, 2001ж. -210 бет

  20.Боранғалиұлы Т. Егемен Қазақстан. 1997 ж. 13 қараша-

4 бет

Мазмұны

Кіріспе.................................................................................................5

§ 1 . «Қақастан» газетінің  шығарылу тарихы................................8

§ 2.  «Қазақстан» газетінде  көтерілген мәселелер.......................14

§ 3.  Халқының біртуар  перзенті – Елеусін  Бұйриннің өмірі  мен қоғамдық қызметі...........................................................................20

Қорытынды......................................................................................26

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі..................................................28