Сортты илемеден білік жасағанда ауысуаралык мөлшерлер мен әдіптерді есептеу

Сортты илемеден білік жасағанда  ауысуаралык мөлшерлер мен әдіптерді есептеу.

 

1.   Ø48,5һ10 бетті өңдеуге қажетті әдіпті есептеу мақсаты қойылған.

Дайындама-әдеттегі дәлдігі бар  ыссылай иленген илеме.

Материал – Болат 45 .

Деталь салмағы 3,3 кг. Техникалық талаптар НВ 229.

Қажетті технологиялық ауысулар дәлдеу коэфициентін есептеу арқылы анықталады.

Механикалық өңдеу нәтижесінде  білік диаметрінің мөлшері 48,5_0,1 б.к

Мұнда es=0  ei=0,1 ІТ_Д=0-0,1=0,1 мм тең.

Дайындама ретінде сортты әдеттегі дәлдікті дөңгелек илеме алынған(6.1 кесте) оған     es_з= 0,4мм,   ei_з= -1мм. Шек ІТ_з=0,4+1=1,4мм.

     Механикалық өңдеумен  келесі дәлдеуге жету қажет  ε_то=ІТ_З/ІТ_Д=1,4/0,1=14.

Детальдың мөлшерінің дәлдігі мен  бетінің кедір бұдырлығы(ІТ=10, R_Z=25мкм) тазалай жону арқылы жетуге болады(2.8 кесте). Оның алдында қаралай өңдеу болады(ІТ=12,  R_z=63 мкм).

     2.1 кестеде D=30-50мм аралығында алғашқы өңдеуге берілетін шек ІТ₁=0,25,  es=0  ei=0,25мм. 

     Тазалай жону ар0ылы қол жеткізілетін дәлдік  ₂=Т₁/Т_Д=0,25/0,1=2,5.

Қаралай өңдеуді  тікелей дайындама  беті бойынша жүргізіледі және мұнда  алынған дәлдік ₁=Т_з/Т₁=1,4/0,25=5,6.

 Онда таңдалған ауысуларды  орындау нәтижесінде жетілетін  дәлдік

         ₀=₁*₂=5,6*2,5=14.

Өңдеу маршруты келесі операциялардан тұрады:

     005 Токарлық қаралай.

     010  Токарлық тазалай.

2. Ø48,5_0,1 бетті өңдегенде базалау.

   Білікті токарлық станокта  қаралай өңдегенде екі орнатуда  орындалады.

3. Көлемдік ағаттықтар.

Бірінші операцияны жүргізгенде көлемдік ауытқулар  дайындаманың көлемдік ауытқуларына тең  болады:

                                                   

Мұнда  бірінші операцияны жүргізгендегі  көлемдік ауытқу.                                                              

  дайындаманың көлемдік ауытқуы.

        [2]  2.14 кестеден аламыз.

  центрлеудегі ауытқу  ІТD-орталық ұяларын жасағанда қолданылатын беттің мөлшер шегі. Ол үшін 2 бет қолданылады.  Прокаттың шеткі ауытқулары es=0.4мм ei=-1мм, 

ІTD=0.4-(-1)=1.4мм     =0,25(1,4²+1)^0,5=0,43 мм

   майысу шамасы, мұндағы  профильдің түзетілмеген қисықтығын 2.15 кестеден аламыз. =2 мкм/мм  l=0,5*340=170 мм

=2 мкм/мм*170 мм=340 мкм=0,34 мм.   =(0.34²+0.43²)^0.5=0.536 мкм

Қаралай өңдеуге  алынған К_у=0,6             [2]    2.27 кесте

= 0.06*0.536=0.032 мм=32мкм.

Тазалай жонудан  кейінгі қалған көлемдік ақаулар 

  =0,04*0,032=0,00128 мм.      К_У=0,04   [2]    2.27 кесте

4. Орындалатын ауысуларда орнату ауытқулары.

      Қаралай жонғанда деталь 3 жұдырықты,  өзінен-өзі центрленетін пневматикалық  потронда бекітіліп артқы орталықпен  демеледі. Базалау ағаттығы мұнда  0. Орнату ағаттығы :

                                                      2.3 формула [2]   

                                                                                   

                                                   

Ε_рад=280 мкм, Е_ос=190 мкм.

=(0,28²+0,19²)=0,33 мм. 

Токарлы тазалай өңдегенде және ажарлағанда дайындама орталықтарда бекітіліп ағаттығы ε=0,25*IT_D

Ендеше ε₂=0,25*0,1=0,025 мм.

5. Ең аз  аралық әдіптер:

Тазалай жонып өңдеу:

2Z_2min=2(R_Z1+h₁)+2( ²+ε₂²)  

Мұнда:   қаралай жонудан кейінгі тегіссіздіктер биіктігі  R_Z1=0,063 мм,  h₁=0,06 мм.                                                                                   [2] 2.8 кесте

 қаралай өңдеуден көлемдік ауытқуы.

 2 Z_2min=2(0,063+0,06)+2(0,032²+0,025²)^0.5=0,246+2(0,001+0,000625)^0.5=0,326мм

Қаралай жонып өңдеу:

Мұнда:       дайындама тегіссіздіктер биіктігі R_Z3=0,16 мм

h₁=0,25 мм.  =0.536 мм,   дайындаманың көлемдік ауытқуы.

 2 Z_1min=2(R_z3+h₃)+2( ²+ε₁²)^0.5

2 Z_1min=2(0,16+0,25)+2(0,536²+0,33²)^0.5=0,82+1,26=2,08мм

6.Ең үлкен  аралық әдіп:

       192 бет        [2] 

ITD_i-1- өңделетін беттің мөлщеріне берілген шек алаңы

ITD_i- орындалатын ауысуда қамтамасыз етілетін беттің мөлшерінің шек алаңы.

Тазалай жонып  өңдеу:

2Z_2max=2Z_2min+ITD₂+ITD₁

Мұнда: ITD₂- детальдың шек алаңы 10 кв; ITD₂=0,1 мм;

               ITD₁-детальды қаралай өңдегендегі шек алаң 12кв;  ITD₁=0,25 мм;

2Z_2max=0,326+0,250+0,1=0,676 мм;

Қаралай жонып  өңдеу:

Мұнда: ITD_з-дайындаманың шек алаңы;  ITD_з=0,25; 6.1 кесте [2];

               ITD₁-қаралай өңдегеннен кейінгі шекті ауытқулар;  ITD₁=1,4 мм

2Z_1max=2Z_min+ ITD₁+ITD_з

2Z_1max=2,08+0,250+1,4=3,73мм;

7.Номиналдық  ауысу аралық әдіптер:

Тазалай токарлы жонуға

      2Z₂=2Z_2min+es_д+ei₁=0,326+0+0,25=0,576 мм;

 

      2Z₁=2Z_2min+es₁+ei₃= 2,08+0+1=3,08 мм;

8. Операциялық  мөлшерлер.

Операциялық мөлшерлер келесі формулалар бойынша  есептеледі:

Тазалай жонуға:

D₂=D_Д=48,5_-0,1 мм

Қаралай жонуға:

D₁=D_Д+2Z₂=48,5+0,576=49_-0,1 мм

Қорытынды дайындама  мөлшері:

D_З=D₁+2Z₁=49+3,08=52,08 мм =Ø52 _-1^0,4 мм.

Илеме сортаментіне ең жақын бүтін мөлшріне дейін дөңгелентіп 6.1 кесте [2]

 

Бұйым құрылымының  технологиялық лайықтылығының сандық сараптауын сараптау.

Бұйым- промежуточный  вал.   

Шлицаның  тістер саны-20.

 

К_УЭ-құрылымдық элементтердің унификациялау коэфициенті

                  К_УЭ=Q_УЭ/Q_Э          (3 формула)                     [3]

Мұнда,          Q_УЭ – құрылымдық элементтердің унификацияланған түр мөлшерінің (бұрандалар, тесіктер, тығырықтар, фаскалар т.б) саны.

                                   Q_Э  - бұйымдағы құрылымдық элементтердің жалпы саны.

ЕСТПП бойынша  К_УЭ=0,65 жоғары болу керек.

                              К_УЭ=36/43=0,84

А_ср- өңдеу дәлдігінің орташа квалитеті;

А-өңдеу дәлдігінің квалитеті;

n_i- квалитетке сай мөлшерлер саны.

А_СР=(1*n₁+2*n₂+3*n₃+…+19n₁₉)/(n₁+n₂+…n₃)            (5 формула)   [3]

А_СР=(9*14*2+6*4+10*1+7*10+7*10)/43=426/43=9,9;

Өңдеу дәлдігінің коэфициенті  К_то=1-(1/А_ор)          (4 формула)   [3]

К_то=1-(1/9,9)=0,9 

К_то-жоғары болған сайын бұйымның технологиялық лайықтылығы жоғары болады.

Кедір-бұдырлық  коэфициенті- К_Ш

К_Ш=1/Б_ср                                                                       (6 формула)   [3]

Б_СР-келтіру коэфициентінің орташа шамасы.

Б-келтіру  коэфициентінің шамасы.

n_ш- кедір-бұдырлық параметрінің лайықты беттер саны

Б_ср=( Б*n_ш)/ n_ш                                                       (7 формула)      [3]

Б_ср=(1*2+4*2+8*2+7*2+2*1+3*20+3*2)/43=2,5

К_Ш=1/2,5=0,4