Қарағанды облысы бойынша тастанды балалар саны

Қазақстан Республикасының  білім және ғылым  министрлігі

Қарағанды «Болашақ» маңызды  білім беретін  колледж 
 
 
 
 
 
 

Баяндама

Тақырыбы: Қарағанды облысы бойынша 

                                      тастанды балалар  саны 
 
 
 

                                               Орындаған:Э-31тобының  оқушысы 

                                                                       Берикбаева Г.К.

                                               Тексерген:Арипбек  Ж.А. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

                                 Қарағанды 2011                        

                                 Баяндама

        Баланың қандас жанұясында тәрбиелену құқығының орындалуы көрсеткіштерінің бірі - ата-аналық құқықтан айыру ісі санының төмендеуі болып табылады. Осы көрсеткіштер бойынша 2006 жылдан бастап облыс жетекші орынды алып отыр.

     Облыстың  қамқоршылық және қорғаушылық ұйымдарының, Қарағанды облысының білім басқармасының  мәліметтері бойынша 2010 жыл кезеңіне 6163 жетім балалар мен ата-ананың қамқорлығынсыз қалған балалар есептеліп отыр. 2009 жылы барлығы 5291 ата-ананың қамқорлығынсыз қалған балалалар анықталып отыр, 2008 жылы – 6282, 2007 жылы – 6416, сонын көбісін балаға қатысты өз міндетін орындамаған ата-аналардан айырылған әлеуметтік жетімдер құрайды. Диаграмма 1-ден ата-ананың қамқорлығынсыз 

 Ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды орналастыру

   2006-2010 жж.

   
 
 
 
 
 
 
 
 

  

       
 

Облыста ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған балалар үйлерді және интернаттық  мекемелерді деинституционализациялау бойынша жұмыс жүргізілуде, балаларды тәрбиелеу жағдайын отбасылық түріне жақындату мақсатында. Балалар үйлерінің саның кішірейту мақсатында, қазіргі кезде олардың көбісі отбасы түрі бойынша жұмыс жасайды, 13 мемлекеттік балалар үйлерінен, 5 отбасы түріндегі, 1- мемлекеттік емес отбасы түріндегі балалар үйі және 1 балалар ауылы.  Балалар топта 8-10 адамнан тұрады, олардың бір біріне туыстық, құштарлық және достық байланыстары бар.

   Отбасы  бала үшін табиғи және лайықты  «өмір сүру орта» болғандықтан  қазіргі кезде біріншіден балаларды  отбасыға орналастыру әрекеттері  қолданылады. 

       Талдау бойынша, жетім және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың көбісі қамқорлыққа және қорғаншылыққа алынған.

  Облыстың  аймақтарында 2009 жылдары алдынғы жылдары сияқты балаларды орналастырудың артықшылығы балаларды қамқорлыққа (қорғаншылыққа) беруі қалды. Облыс бойынша қамқоршылыққа және қорғаншылыққа берілген балалардың саны ең көбі Қарағанды қаласында -1079 адам, содан кейін Темиртау қаласы – 404 бала,  Жезқазған аймағында – 192,  Шахтинск қаласында- 187,  Балқаш аймағында -186 бала.  Мемлекттік көмек ретінде олар ай сайын 10АЕК тең сомма алып отырады.     

         Берілген кесте бойынша 2010 жылы  Қарағанды облысында патронаттық отбасыларда 83 бала тәрбиеленетіні көрінеді.Жалпы алғанда облыс бойынша патронаттық тәрбиеге алынған балалар санының өсіу байқалады.Патронаттық тәрбиенін ең басты ерекшелігі, бала отбасыға түскенде қажетті күтімге, қамқорлыққа бөлінеді, отбасыда тұру тәжірибесін, өз бетінше өмір сүру дағдыларына үйренеді.

     Қазіргі замаңның әлем қауымдастығын дамуы, мемлекет арасындағы шекаралардың ашықтығы, әр елдін адамдарының, ұлттарының, этникалық топтарының арасында қатынастың еріктілігі, біздің елге деген қызығушылықтың өсуіне апарады, сонымен қатар халықаралық баланы асырап аулу сұрақтары. 

        Қазақстан аймағында үнемі тұратын  қазақстандық азаматтармен, немесе  азаматтықа байланыссыз туыстарымен  балаларды асырап алу мүмкіндігі  тумаған кезде ата-анасының қамқорлығынсыз  қалған балалар шетелдік азаматтарымен  асырап алынады.  Кейінгі жылдары  Қарағанды облысында қазақстандық  азаматтарымен балаларды асырап  алу жағдайлардың өсуі байқалады,  халықаралық асырап алу жағдайлары  азайды.

   2009жылы  5291 жетім және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың санынан,  6 % балалар асырап алынды.  2006 жылы ҚР азаматтарымен 46 % бала асырап алса, ал  2009 жылы  52% асырап алды.  

     2 нысан 

  2006-2009 жылдары Қарағанды  облысында балаларды  асырап алу бойынша  салыстырмалы талдау 

     

         Сонымен қатар, асырап алынған балалардың көбісі Қазақстанда қалады, бұл жағымды тенденция. Бірақ, өз тәрбиесіне балаларды алуға ниет білдірген отбасылардың саны отбасыны қажет ететін балалардың санынан аз.

         3 нысан бойынша асырап алу саны Қарағанды қ. - 65,  Жезқазган -17,  Теміртау - 16,  Балқаш -16,  Сәтпаев – 15 қалаларына келеді.Баланы асырап алу саны Буқаржырау ауданында – 1, Осакаровка ауданында -1, Приозерск қаласында - 1.

    3нысан                                                                                           4 нысан 

     

                

      Облыстағы жағдайды болжау үшін деинституанализацияға қатысты процесті талдағанда баланы асырап алушылар баладан бас тарқан себептерін анықтап есепке алу қажет.  2009 жылы Қазақстан Республикасының 7 азаматы асырап алынған балалардан бас тартты, 2010 жылы облыс бойынша асырап алынған балалардан бас тарту жағдайлар -  0.

     Ата-аналармен  асырап алынған балалардан бас тарту  себептерінің бірі балалардың денсаулықтарына байланысты: асыранды жетім-балалардың 80 пйызынан астам даму мүмкіншіліктері шектелген, тұқым қуалаушылық және жүрек-қан тамырларының  аурулармен аурады.

               

            Балалар үйлерінің түлектерін баспанамен қамту

   Қамқоршылық және қорғаншылық органдарының мамандарымен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың атында баспананы сақтау бойынша  жұмыс жүргізіледі. Балаларды балалар  үйіне орналастырған кезде міндетті түрде жылжымайтың мүлік орталықтарына  кәмелетке толмағандардың аттарында  баспана бар екенін анықтау  баспананы  кәмелетке толмағанның атына  бекіту үшін және әділет департаменті арқылы пәтерге ауыртпалық қою үшін сұраныстар жіберіледі.

   Жетім және ата-ансының қамқорлығынсыз қалған балалардың мүлікке қатысты құқықтарын қорғау мақсатында тәрбиеленушілерді  Мемлекеттік баспана қорынан  пәтер алу үшін кезекшілікке тұрғызу  бойынша балалар үйлерімен жұмыс  жүргізілуде. 16 жасқа келген сон  жетім балалар жеңілдік кезекке  қойылады, бұл кезекке басқа да халықтың әлеуметтік осал топтары бар.

                                                                                                                    

 3 Нысан

                             Жетім балаларды тұрғын үймен қамтамасыз ету