Аудиторлық қызмет туралы

    Аудиторлық қызмет туралы

    Ќазаќстан Республикасы Заңы 1998 жылєы 20 қараша № 304-I 
 

    Ескерту. Заң жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2006.05.05. N 139 Заңымен.

    Осы Заң Қазақстан Республикасында аудиторлық қызметтi жїзеге асыру процесiнде мемлекеттiк органдар, жеке жјне заңды тұлғалар, аудиторлар, аудиторлық ұйымдар және кәсiби аудиторлық ұйымдар арасында туындайтын қатынастарды реттейдi.

1-бап.  Осы Заңда пайдаланылатын  негiзгi ұғымдар

    Осы Заѕда мынадай негiзгi ўєымдар  пайдаланылады:

    1) аккредиттелген кјсiби аудиторлыќ ўйым (бўдан јрi - кјсiби ўйым) - аудиторлар мен аудиторлыќ ўйымдардыѕ ґзiн-ґзi реттейтiн бiрлестiгi болып табылатын коммерциялыќ емес ўйым;

    2) аккредиттеу - ујкiлеттi органныѕ  осы Заѕда кґзделген кјсiби  аудиторлыќ ўйымдардыѕ ќўќыќтылыєын ресми тануы;

    3) аудит - Ќазаќстан Республикасыныѕ  заѕнамасына сјйкес ќаржылыќ  есептiлiк жасау жјне ґзге де  аќпарат туралы тјуелсiз пiкiр  бiлдiру маќсатымен тексеру;

    4) аудитор - Бiлiктiлiк комиссиясы  аттестаттаєан, "аудитор" бiлiктiлiгiн  беру туралы бiлiктiлiк кујлiгiн алєан жеке тўлєа;

    5) аудиторлыќ есеп - жїргiзiлген аудиттiѕ  нјтижесi болып табылатын жазбаша  ресми ќўжат;

    6) аудиторлыќ ќызмет - ќаржылыќ есептiлiгi  мен басќа да аќпараттыѕ аудитiн  жїргiзу жјне ќызмет бейiнi бойынша  ґзге де ќызметтер ўсыну жґнiндегi кјсiпкерлiк ќызмет;

    7) аудиторлыќ ўйым - аудиторлыќ ќызметтi  жїзеге асыру їшiн ќўрылєан  коммерциялыќ ўйым;

    8) аудиттелетiн субъект - ќаржылыќ  есептiлiгi жјне ґзге де аќпараты  бойынша аудит жїзеге асырылатын  заѕды тўлєа;

    9) аттестаттау - Аудиторларєа кандидаттарды аттестаттау жґнiндегi бiлiктiлiк комиссиясыныѕ (бўдан јрi - Бiлiктiлiк комиссиясы) кандидаттардыѕ бiлiктiлiк деѕгейiн аныќтауы;

    10) Јдеп кодексi - аудиторлардыѕ кјсiби  ќызметiнiѕ јдеп ережелерi жиынтыєы;

    11) кґрiнеу дўрыс емес аудиторлыќ есеп - аудит жїргiзiлмей жасалєан немесе пайдаланушыларды ќасаќана шатастыратын пiкiр жазылєан аудиторлыќ есеп;

    12) серiктес - аудиторлыќ ўйымныѕ аудиторлыќ  жобаєа басшылыќ жасайтын жјне  оныѕ нјтижелерiне дербес жауапты  болатын ґкiлi;

    13) ўйымдардыѕ стандарттары - аудиторлыќ ўйымныѕ аудит жїргiзу тјртiбiне бiрыѕєай талаптар белгiлейтiн iшкi ќўжаттары;

    14) ујкiлеттi мемлекеттiк орган (бўдан  јрi - ујкiлеттi орган)  - аудиторлыќ ќызмет саласында реттеу мен аудиторлыќ жјне кјсiби ўйымдардыѕ ќызметiне баќылауды жїзеге асыратын орталыќ атќарушы орган.

2-бап.  Ќазаќстан Республикасыныѕ  аудиторлыќ ќызмет туралы заѕнамасы

    1. Ќазаќстан Республикасыныѕ аудиторлыќ  ќызмет туралы заѕнамасы Ќазаќстан  Республикасыныѕ Конституциясына негiзделедi жјне осы Заѕ мен Ќазаќстан Республикасыныѕ ґзге де нормативтiк ќўќыќтыќ актiлерiнен тўрады.

    2. Егер Ќазаќстан Республикасы  ратификациялаєан халыќаралыќ шарттарда  Ќазаќстан Республикасыныѕ аудиторлыќ  ќызмет туралы заѕнамасындаєыдан  ґзгеше ережелер белгiленсе, халыќаралыќ  шарттардыѕ ережелерi ќолданылады.

3-бап.  Аудиторлық қызмет

    1. Аудиторлыќ ќызметтi жїзеге асыруєа  лицензиясы бар аудиторлыќ ўйымдар  аудиторлыќ ќызметпен айналысу  ќўќыєына ие болады.

    2. Аудиторлыќ ўйымдар аудиттен  басќа, ґз ќызметiнiѕ бейiнi бойынша  мынадай ќызметтердi де кґрсете алады:

    1) аудит стандарттарына сјйкес  ґз ќызметiнiѕ бейiнi бойынша  iлеспе ќызметтер;

    2) бухгалтерлiк есептi ќалпына келтiру  жјне жїргiзу, ќаржылыќ есептiлiктi жасау;

    3) iшкi аудит;

    4) салыќ жјне бюджетке тґленетiн  басќа да мiндеттi тґлемдер  жґнiндегi заѕнаманы ќолдану жјне салыќ есебiн жїргiзу мјселелерi бойынша консультация беру;

    5) ўйымныѕ статистикалыќ есептiлiгiн  жасау;

    6) ќаржы-шаруашылыќ ќызметтi талдау  жјне ќаржылыќ жоспарлау, экономикалыќ, ќаржылыќ жјне басќарушылыќ консультация  беру;

    7) бухгалтерлiк есептi жїргiзу жјне ќаржылыќ есептiлiктi жасау мјселелерi бойынша консультация беру;

    8) бухгалтерлiк есептi жїргiзу жјне  ќаржылыќ есептiлiктi жасау, салыќ  салу, аудит жјне ќаржы-шаруашылыќ  ќызметтi талдау мен ќаржылыќ  жоспарлау бойынша оќыту;

    9) бухгалтерлiк есептi жїргiзудi жјне ќаржылыќ есептiлiктi жасауды автоматтандыру жґнiнде ўсынымдар беру, бухгалтерлiк есептi жїргiзу мен ќаржылыќ есептiлiктi жасауды автоматтандыруєа їйрету;

    10) бухгалтерлiк есептi жїргiзу жјне  ќаржылыќ есептiлiктi жасау, аудит, ќаржы-шаруашылыќ ќызметтi талдау жјне ќаржылыќ жоспарлау жґнiнде, аудит стандарттарына сјйкес ґз ќызметiнiѕ бейiнi бойынша iлеспе ќызметтердi кґрсету жґнiнде јдiстемелiк ќўралдар мен ўсынымдар јзiрлеу;

    11) аудиторлыќ ќызметке байланысты  заѕ ќызметтерiн кґрсету;

    12) Бухгалтерлердiѕ халыќаралыќ федерациясы  жанындаєы Халыќаралыќ аудиторлыќ  практика жґнiндегi комитеттiѕ Ќазаќстан  Республикасыныѕ заѕнамасына ќайшы  келмейтiн ўсынымдарына сјйкес  жїзеге асырылатын ќаржылыќ есептілік  аудитiне iлеспе ґзге де ќызмет тїрлерi.

    Егер  Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасына  сјйкес осы тармаќта кґзделген ґз ќызметiнiѕ бейiнi бойынша жекелеген  ќызмет тїрлерiн кґрсету тиiстi лицензия алуды талап етсе, аудиторлыќ ўйымдар  осындай лицензиясыз бўл ќызметтердi кґрсетуге ќўќылы емес.

    3. Аудиторлыќ ўйымдарєа ґз ќызметiнiѕ  бейiнiне жатпайтын кјсiпкерлiк  ќызметтiѕ ґзге тїрлерiмен айналысуєа  тыйым салынады.

4-бап.  Аудиторлық қызметтiң негiзгi принциптерi және аудиттiң стандарттары

    1. Аудиторлыќ ќызметтiѕ негiзгi принциптерi мыналар:

    тјуелсiздiк;

    объективтiлiк;

    кјсiби ќўзыреттiлiк;

    ќўпиялылыќ;

    адалдыќ;

    ўйымдардыѕ  стандарттарын жјне Јдеп кодексiн саќтау;

    аудиторлыќ  ќызметтiѕ халыќаралыќ аудиторлыќ практикаєа сјйкес айќындалатын, Ќазаќстан  Республикасыныѕ заѕнамасына ќайшы  келмейтiн ґзге де принциптерi.

    2. Аудит осы Заѕєа жјне Ќазаќстан  Республикасыныѕ заѕнамасына ќайшы  келмейтiн, Ќазаќстан Республикасында  оларды ресми жариялауєа Бухгалтерлердiѕ  халыќаралыќ федерациясы жанындаєы  Халыќаралыќ аудиторлыќ практика  жґнiндегi комитеттiѕ жазбаша рўќсаты бар ўйымдар мемлекеттiк тiлде жјне орыс тiлiнде жариялаєан халыќаралыќ аудит стандарттарына (бўдан јрi - аудит стандарттары) сјйкес жїзеге асырылады.

5-бап.  Аудит жјне оныѕ  тїрлерi

    1. Аудиттiѕ тїрлерi мыналар:

    1) мiндеттi;

    2) бастамашылыќ.

    2. Мiндеттi аудит Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамалыќ актiлерiнде кґзделген тјртiппен жјне жаєдайда жїргiзiледi.

    Аудит мiндеттi болып табылатын жјне Ќазаќстан  Республикасыныѕ заѕнамасына сјйкес жылдыќ ќаржылыќ есептiлiктi мерзiмдi баспа  басылымдарында жариялайтын ўйымдар жылдыќ ќаржылыќ есептiлiкпен бiрге аудиторлыќ есептi де жариялауєа мiндеттi.

    3. Бастамашылыќ аудит аудиттелетiн  субъектiнiѕ не оєан ќатысушыныѕ  бастамасы бойынша бастамашы  мен аудиторлыќ ўйымныѕ арасында  аудит жїргiзуге жасалєан шартта  кґзделген аудиттiѕ наќты мiндеттерi, мерзiмi мен кґлемi ескерiле отырып жїргiзiледi.

6-бап.  Ќазаќстан Республикасы  Їкiметiнiѕ ќўзыретi

    Ќазаќстан Республикасыныѕ Yкiметi:

    1) аудиторлыќ ќызмет саласында  мемлекеттiк реттеудi жїзеге асыратын  ујкiлеттi мемлекеттiк органды айќындайды;

    2) егер Ќазаќстан Республикасыныѕ  заѕнамалыќ актiлерiнде ґзгеше  кґзделмесе, аудит мiндеттi болып  табылатын мемлекет ќатысатын ўйымдарды айќындайды.

7-бап.  Ујкiлеттi органныѕ  ќўзыретi

    Аудиторлыќ  ќызмет саласындаєы ујкiлеттi орган:

    1) мiндеттi аудит жїргiзуге жiберiлетiн аудиторлыќ ўйымдарєа ќойылатын бiлiктiлiк талаптарын бекiтедi, ал ќаржылыќ ўйымдардыѕ мiндеттi аудитiне ќатысты бiлiктiлiк талаптарын - ќаржы нарыєы мен ќаржылыќ ўйымдарды реттеу жјне ќадаєалау жґнiндегi ујкiлеттi мемлекеттiк органмен келiсiм бойынша бекiтедi;

    2) кјсiби ўйымдарды аккредиттеу  тјртiбiн бекiтедi;

    3) кјсiби ўйымдарды аккредиттейдi жјне  олардыѕ тiзiлiмiн жїргiзедi;

    4) аудиторлыќ ќызметтi лицензиялау  ережесiн бекiтедi;

    5) аудиторлыќ ќызметтi лицензиялауды  жјне аудиторлыќ ўйымдардыѕ тiзiлiмiн жїргiзудi жїзеге асырады;

    6) аудиторлыќ ќызметтi жїзеге асыруєа  лицензия беру, оны керi ќайтарып  алу, ќолданылуын тоќтата тўру  жјне тоќтату туралы мјлiметтердi  мерзiмдi баспа басылымдарында мемлекеттiк  тiлде жјне орыс тiлiнде жариялайды;

    7) аудиторлыќќа кандидаттарды аттестаттаудан  ґткiзу тјртiбiн бекiтедi;

    8) Бiлiктiлiк комиссиясы ќызметiн  ќалыптастыру жјне жїзеге асыру  ережесiн бекiтедi;

    9) аудит стандарттарын тарату їшiн  жаєдай жасалуын ќамтамасыз етедi;

    10) Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасында белгiленген тјртiппен кјсiби ўйымдардыѕ ќызметiн тексерудi жїзеге асырады;

    11) кјсiби ўйымдарды тексерудi жїзеге  асырудыѕ тјртiбiн айќындайды;

    12) Ќазаќстан Республикасыныѕ аудиторлыќ  ќызмет туралы заѕнамасы саќталмаєан  жаєдайларда кјсiби ўйымдарєа ескерту жасайды;

    13) кјсiби ўйымдардыѕ есептiлiк тiзбесiн,  нысанын жјне оны табыс ету  мерзiмдiлiгiн айќындайды;

    14) басќа мемлекеттiк органдармен,  кјсiби ўйымдармен жјне ґзге  де ўйымдармен аудиторлыќ ќызмет  мјселелерi бойынша ґзара iс-ќимыл  жасайды.

8-бап.  Аудитор

    1. Аудитор аудиторлыќ ќызметтi бiр  аудиторлыќ ўйымныѕ ќўрамында  єана жїзеге асырады.

    2. Аудитор бiр аудиторлыќ ўйымєа  єана ќатысушы бола алады.

9-бап.  Аудиторлыќ ўйым

    1. Аудиторлыќ ўйым жауапкершiлiгi  шектеулi серiктестiктiѕ ўйымдыќ-ќўќыќтыќ нысанында ќўрылады.

    2. Шетелдiк ўйым, егер оныѕ мјртебесi Бухгалтерлердiѕ халыќаралыќ федерациясыныѕ  мїшесi болып табылатын кјсiби  ўйымєа мїшелiгiмен расталса немесе  оныѕ мјртебесiн ґзi резидентi болып  табылатын мемлекеттiѕ ќўзыреттi органы растаса, аудиторлыќ ўйым деп танылады.

    3. Шетелдiк аудиторлыќ ўйымдар Ќазаќстан  Республикасында аудиторлыќ ќызметтi  тиiстi аудиторлыќ ўйымдарды - Ќазаќстан  Республикасыныѕ резиденттерiн ќўрєан  жаєдайда єана жїзеге асыра  алады.

    4. Аудиторлыќ ўйымныѕ ќўрамындаєы  аудиторлардыѕ саны їш адамнан кем болмауєа тиiс.

    5. Аудиторлыќ ўйымныѕ жарєылыќ  капиталында аудиторларєа жјне (немесе) шетелдiк аудиторлыќ ўйымдарєа  тиесiлi їлес жїз процент болуєа  тиiс.

    6. Аудиторлыќ ўйым басшысыныѕ "аудитор"  деген бiлiктiлiк кујлiгi болуы  мiндеттi.