Биологиялық мембраналар

        2 -бөлім   Маиандардың  баяндамаларын   тыңдау.

1.   Педагог. Мектеп  гигиенасының  бөлімдері , талаптары  және   халықтық  гигиена  жайлы  (ораза   ұстау, намаз оқу ) баяндама  жасайды. 

2.  Психолог .  Көңіл-күйдің  бұзылуы , стресс , психоз  және т.б.  алдын   алу  шаралары  туралы  баяндама  жасайды. 

                    3.   Физиолог . Мектеп  жасындағы  балалардың  физиологиялық  ерекшеліктері  , ұл  мен  қыздың  жіктелуі  жайында  баяндама  оқиды. 

                    4.   Гинеколог.  Жыныстық  жолмен  жұғатын  аурулар  және  жеке  бас  гигиенасы  туралы  баяндама  жасайды .

                    5. Дермотолог. Тері  гигиенасы   және олардың  алдын-ала шараларымен   таныстырып  өтеді. 

                    6.Стомотолог.  Ауыз  қуысын  күту ,  тіс ауруларын  алдын-алу   шараларымен  таныстырып өтеді  .

                     7.  Эпидемиолог.  Жұқпалы  аурулардың   алдын-алу  шараларын  баяндап   өтеді.  

             Симпозиумға  келген  оқушылар  мамандарға  төмендегідей  сұрақтар  қойды:   

1. Педагогқа:  Бастауыш  сынып  оқушылары  жазу  жазғанда  тез  шаршайды.  Неліктен    
2. Психологқа:   Псиохлогиялық   денсаулыққа  әлеуметтік  жағдайдың  әсері  қандай 
3. Физиологқа:  Жалпақтабандылық  қалай  пайда  болады 
4. Дермотологқа:   Безеу  неден  пайда  болады 
5. Гинекологқа: Неге  СПИД  ауруының  емі  табылмайды   
6. Стомотологқа:   Тісті  қандай  халықтық  медицина  әдістерін  қолданып   емдеуге  болады 
7. Эпидемиологқа:  Нге  тұмау  ауруы   күн  салқындағанда  көбейіп  кетеді   

3-бөлім.   Оқушылардың  реферат  жұмыстарын   қорғауы: 

1.  Жас   ерекшелік  физиологиясы  және  мектеп   гигенасы  саласында   үлес  қосқан  ғалымдардың   еңбектері 

2.  Денсаулық  ,  тазалық   және   әдептілік   жайлы  мақал-мәтелдер , тиым  сөздер.         

 

2.2.   Биология  сабағын  ақын-жазушылардың    поэзия  түрінде  оқушылардың   белсенділігін оқушылар жаратылыстану  пәніне үлес қосқан ақын-жазушыларды  атай келіп, ол кісілердің өлең-жырларынан  үзінділер оқыды. Оқушылар  өз  қалауымен  ақындардың  өлеңдерін   таңдап  онда  қандай  ой  жатқанын  айтады. Негізінен  өзіндік   жұмыс  сабағына  негізделген  .

 

 

 

 

 

 

 

                    Шәкәрім                                                                Абай 

 

     Сырбай                                                                                      Жамбыл

    Ильяс                                                                                      Әбділда

      Қадыр                                                                                   Мәриям

              Фариза                                                                         

                                                                                              Мұқағали

                                Мұхтар                                      Сакен

 

Ақын-жазушылардың   өлең-жырларынан үзінділер.

Талды қиған  неткен суық қол еді,

Тоғай тозған... Енді сірә жоқ елі 

Бұл өмірге не көрінген, тәңір-ау?!

Бұл өңірде соғыс болған жоқ еді.

...Кәріқұлақ  саған айтам налыма 

Жүгін өзің ақылыңа арыңа.

Жазда — жайлау, қыста —

қыстау  еді  ғой,

Титтей тоғай — малыңа да жаныңа.

Сиреп қалған сидам орман шулап тұр,

Қарғыс айтып  ойбайлатын жауына.

М. Мақатаев.

 

Ауру. Індет  Сыр бойын алды басып,

Туған жерден үріккен ел жатыр

Қашып. Аралдағы құландар ауып кеткен,

Әлдеқайда үйірінен жүр адасып.

Ә.Тәжібаев.

Мұнаралар теңіз  бойлай тігілген,

Күзетшідей  тұра қалған іңірде.

Бірін-бірі қуалаған шабақтай,

Миллион жұлдыз жатыр Каспий түбінде.

С.Мәуленов.

Ыстықкөл  Жер айнасы мөлтілдейді,

Балқашты  қамыс қамап желкілдейді.

Атанған алтын  өзені Жітісудің

Балқашқа  бауырымдап еңірейді.

Балқаштан өзенді өрлей жүзген балық,

Тұмсығын  тас қаққанша еркіндейді.

Бұлқынса  анда-санда алабура,

Жетісу желпең қағып селкілдейді.

Ілияс.

Берекесі  болса ел, Жағасы жайлау ол бір көл 

Жапырағы  жайқалып.

Бұлғақтайды соқса жел.

Оның малы өзгеден,

Өзгеше болып  өсер төл.

Абай.

 

Жатырда қанды  емізген,

Ауызсыз қорек  жегізген,

Туғызып, түзеп  өсіріп

Өзіңді -өзім дегізген

Тіршілік  сөйтіп таралған

Шәкәрім

Табиғат әсемдіктің төркінісің

Ән салам  бір сенің көркің үшін,

Жан-жануар табынып бір өзіңе 

Сенен алып тұрғандай бар тынысын.

Ж.Жабаев

«Табиғаттан бабамыз ала берген секілді!

Дархандықты қазаққа дала берген секілді.

Мөлдірліктін көгілдір көлден алған  секілді.

                                                    Қ. Мырзалиев 

Келесі кезекте  оқушылар өз шығармашылықтарынан өлеңдер  оқыды 

Жетісудің табиғатын  жер қылған

Салқын самал  лептерін ән қылған,

Осы жерде  туғандығын мақтан қып 

Ілияс баба жан дүниесін арнаған.

Рәпи М.(7-сынып)

Жетісудың дүлділі,

Қазағымның  бұлбылы

Жеті қабат  жон арқада аруақ бар!

Жамбыл ата!

Ұлтымның  сен құндызы.

Төленгентегі А. (5-сынып)

Жаратылыс іліміне  үлес қосқан ақындар

Сондықтан да халқына олар жақындар.

Ілияс Шәкәрім, Абай, Мұқағали сынды тұлғалар,

Асылдарды жинап, маржан таққандар.

Табиғатты жаным, қаным дегендер,

Ақындар ғой  айбай болған ұрпақтар.

Анаң айтқан бесік жырын, бал шырындай ұйытқан,

Ақын сөзі ақын әні балалар.

Табиғатқа сезімменен қараңдар,

Тылсым сырын  іліп, оқып, ұғыңдар

Жаратылыс сан  ғажайып құбылыс.

Ақындармен  дос боп соны ұғыңдар.

Қорытынды

 

Қорыта  айтатын болсақ, биология сабағында  оқушылардың қызығушылығын арттыру  үшін түрлі әдістерді қолдануға  болады. Биология кабинетіндегі тірі табиғат бұрышындағы  жануарлардың, өсімдіктердің диафильмдердің, кинофильмдердің, күй табақтардың ылғалды препараттардың, жинақтамалардың,  кепешөптердің  т.б. бөлімдерді сабақта пайдаланса, өсімдіктер бөлімі бойынша оқушылардың  белсенділігі артады. Жануарлардың аквариумдегі, акватеррариумдегі және басқа да мамандандырылған бөлмелердегі жануарларды  пайдаланып, сабақты бекітіп, қорытындылауға болады.

Жаңа  технология әдісі бойынша әр әдістің  өзіндік ерекшелігі болады. Модульдік  технология    күннен күнге  дамып, келеді. Бұл әдістің бағыт  бағдар беру, түсіндіру қорытындылау сияқты мақсаттарды алға тартады.

Симпозиум сабағының қорытындысы заман  талабына сай жан-жақты дамыған, денсаулығы мықты, білімді, мейірлі, өзін-өзі  тәрбиелей алатын, салауатты өмір салтын  мұра тұтқан дара тұлғаларды қалыптастыру.

Ал, поэзиялық  сабақ әр ақынның өзіндік ой түйіні ерекше. Біреі эколог, бірі биолог, бірі зоолог, бірі ботаник. Барлық сабақтарды оқыту барысында оқушыларға қызықты  белсенділігін арттыратын, тәрбиелік  мәні бар білімді тұлғаның ойында қалыптастырып, заман талабына сай  азаматты тәрбиелеп шығар.

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

 

 

1. Қуанышева С.Е. Биологияны оқыту әдістемесі. Шымкент: 

     2000 ж. 300 бет

2. В.В. Травникова Биологические экскурси, СПб.: «Паритет», 2002. – 256 б.
3. Ә.Бейсенова, А.Самақова, Т.Есполов Экология және табиғатты тиімді пайдалану: оқулық. – Алматы: Ғылым, 2004 – 328 б.
4. Биология Қазақстан мектебінде./ Республикалық ғылыми-әдістемелік журнал. 2005 жылдан бастап.
5. Қайым Қабділрашид. Биология. Анықтамалық көмекші құрал. –Алматы. «Ол – Жас баспасы» ЖШС. 2006 ж. 104 бет.
6. Оспанова Г. Экологи: оқулық. –Алматы Экономика, 2002. – 408 б.
7. Н.Л.Галеева. Сто примеров для учебного успеха ученика на уроках биологии: М.: «5 за знания», 2006. -144 с.
8. Қисымқызы Ә. Салауаттану. Әдістемелік құрал. – Алматы. «Алматы кітап» ААҚ, 2004. -160 бет
9. Бейсенова Ә.С., Ж.Б.Шілдебаева, Г.З.Сауытбаева. –Алматы: Ғылым, 2001. – 238 б.
10. Жатқанбаев  Ж.Ж. Экология негіздері: оқулық. – Алматы: Зият, 2003. – 212 б.
11. Шілдебаева Ж. Қызықты экология: оқу құралы. –Алматы: Ы.Алтынсарин, 2000. – 172 б.