Автомобиль көлігі кәсіпорындарының жағдайы мен жетілдіру жолдарының құрылымы

4.4 Технологиялық карта 

     Ұзындығы 25 мм; диаметрі – 25 мм, материалы –  Ст 3ГОСТ 1051-82 болатын дайындамаданвинт әзірлейміз.

     Дайын винтті аталмыш дайындаманы токарлық өңдеудің нәтижесінде алуға болады.

     Токарлық  өңдеу 16К20 станокта жүргізіледі.

Жону  операциясы

А. Детальды станокқа орналастыру.

1. Дайындаманы  шетжақтау.

2. Фасканы  босату 1х45⁰.

Б. Дайындаманы  станокқа қайта орналастыру.

1. Дайындаманы  шетжақтау.

2. Фасканы  босату 1х45⁰.

3. Бөлшекті  алу

     Кесу  жылдамдығы (V, м/мин.) – бұл кесуші лизвия нүктесінің уақыт бірлігінде кесу бетіне қатысты орналастыру  жолы: 

V = πDn/1000 ; м/мин                    (4.24) 

Мұндағы: π= 3.14 – тұрақты шама; D - өңделуші детальдің диаметрі, мм; n–станок  шпинделінің минутына айналу саны.

• Беру (S, мм/айн) – Кесушіні орналастырудың бір жұмыс ходында жону кезінде бір айналым үшін өңделушінің бетіне қатысты шамасы.

Жалпы сұлбасын жасау кезіндегі бергішті қабылдаймыз – 0,93 мм/айн, ал таза өңдеуде - 0,40мм/айн.

• Кесу тереңдігі (t, мм) – бір рет кесіліп өтетін дайындаманың бетінен кесілетін бөлігінің шамасы, яғни:

 

                                              t = (D – d) / 2; мм                                               (4.25) 

Мұндағы: D – өңделетін беттің диаметрі, мм;d – өңделген беттің диаметрі, мм.

     (Т_о, мин.) Дайындама бетін өңдеудің негізгі уақыты келесі шаманы анықталады: 

                                          Т_о= L * h / S * n * t; мин                                       (4.26) 

Мұндағы: L – дайындаманың бетін өңдеу  кезінде бір кесіліп өтілім үшін құрал-саймандыорналастыру жолы, мм; һ – сол бағытқа біртіндеп  жіберу, мм.

һ / t = I – өту саны.  (3.23)

• Негізгі немесе операция уақыты мынаған тең (мин);

 

Т_М =Т_жалпы =L_i / S_n ,                                    (4.28) 

• Айналу  обороты (n, айн/мин.) – Қысу құрылғысының айналу обороты:

n = 1000 * V / π * D; айн/мин                            (4.29) 

      Уақыт нормасын өту ізімен анықтаймыз: 

4.3-кесте 

 

      Бір бөлшекті жасауға кеткен уақытты  анықтаймыз: 

                                     Т_дана= Т_жалпы + Т_көм + Т_қы + Т_дем;                                (4.30) 

Мұндағы: Т_жалпы = Т_М – Бөлшектің формасы немесе физикалық күйінің өзгеруі жүретін негізгі немесе машинаның уақыты, мин;

                  Т_көм – Негізігі (машина) уақыттың 20% мөлшерінде қабылданатын қосымша уақыт мин;

                  Т_қы –Негізгі (машина) уақыттың 25% мөлшерінде қабылданатын станок пен көмекші механизмдерге техникалық қызмет көрсетуге жұмсалатын уақыт, мин;

                  Т_дем – Негізгі (машина) уақыттың 25% мөлшерінде қабылданатын демалуға немесе басқа да жеке қажеттілікке жұмсалатын уақыт. 

      Т_жалпы= Тм =40,1 мин. 

      Т_көм =40,1 * 0,20=8,02 мин, 

      Т_қы=40,1 * 0,20=8,02 мин, 

      Т_дем=40,1 * 0,10=4,01 мин. 

      Дайындаманың  бір данасына жұмсалатын уақытты  анықтаймыз:  

Т_дана=60,15 мин. 

      Дайындаманың  сұлбалық салмағын анықтаймыз: 

G_ж = (П * D² * L * 0,76 * 10⁴) /4 = (3,14 * 0,025² * 0,025* 0,76 * 10⁴) /4 = 0,93кг 

      Әрбір жонылған диаметрі мен ұзындығын  ескере отырып, ұқсас формула бойынша  бөлшектің таза салмағын анықтаймыз: 

G_т = (3,14*0,025²*0,025*0,76*10⁴)/4-(3,14*0,016²*0,025 * 0,76*10⁴)/4=0,55кг. 

      Өңдеу кезінде дайындаманың салмағы шамамен 41%-ға азайды.

      Әзірлеу процесі кезінде бөлшекті өңдеу  және өлшеу үшін құралдарды іріктеу:

• Дайындаманың сыртын әуелі сұлбаға келтіріп, содан соң тазалап жону үшін титан-кобальттық өтпелі Т15К6 кесуші құралды таңдаймыз;
• Дайындамадан торецті кесу мен детальды қию үшін Р6М5 немесе Р18 тез қиғыш стальдан жасалған кескішті қолданамыз;
• Өлшеуіш құрал: 0,1 мм-ге дейін дәлдікпен өлшейтін штангенциркуль ЩЦ-I-125-0,1.

 
 
 
---
 
 
 
 
 

5. Машиналарды жөндеу  және техникамен  қамтамасыз ету  кезіндегі еңбекті  қорғау 
 

      Автокөлік жөндеу шеберханаларында келесі арнайы талаптарды орындау қажет. Ацетиленді генераторлар төбесі жеңіл жабылған бір қабатты үйде және оның сыртқы қабырғасында орналасуы керек.өндірістік ғимараттардың едендері саңылаусыз, шұңқырсыз және табалдырықсыз қатты  жабылған болу керек, сондай-ақ статерлік  дене динамикалық кедергіге қарсы  тұратын қышқылдық, майдың әсеріне  орнықтылығы болуы керек. Еденде ақшыл жолақтармен жүру шектері  белгіленуі керек.

      Машиналарды, агрегаттарды немесе бөлшектерді бояу үшін аккумуляторды зарядтау, сондай-ақ газ генераторы, ағаш кесу және жылу аппаратын жөндеу үшін бөлімшелер, дәнекерлеу, ұста, термикалық қаңылтыр мыс цехтарымен, учаскелерімен бір  ғимаратта болуы тиіс емес. Ғимараттың ішкі және сыртқы есіктері жақын жерден ашылуы керек. Ғимаратты үрме желден және жедел суықтан сақтандыру үшін сырттан кіретін және шығатын  жерлеріне тамбур орналастыру керек. Тамбур есіктері өзі жабылатын құралмен жабдықталуы керек.

      Бір жақты қозғалыс кезіндегі автокөліктер үшін жол жүру ені 3,5 м болып белгіленеді, ол екі жақты қозғалыста 6 м. Қақпа  ені 3 метрден кем болмауы керек, ал биіктігі 3,5 м.

      Құрал-жабдықты дұрыс орналастыру қауіпсіз еңбек  жағдайын жасауға мүмкіндік береді. Технологиялық құрал-жабдықтар машиналар  мен торабтарды қабылданғаны жөнінде  әдістеме технологиялық үрдісте, өндірістік бағдарламаларға құрал-жабдықтың  өткізу қабілеттілігіне байланысты жоспарланады. Оларды машина торабы мен  материялардың, бөлшектердің қозғалысы  жұмысшыларға тиімді және қауіпсіз етіп орналастырады. Машиналар жөндеуді ағымды жүйеде жүргізу үшін өндірістік қондырғыны орналастырған кезде  жүру және өту жолдары қарастырылады. Ол адамдарға қызмет көрсетіп, адам мен көліктердің қозғалыс қауіпсіздігін  қамтамасыз етеді. Сондай-ақ, көліктер мен қондырғыларды тазалауға  қолайлы.

      Маневрде  және сақтауда тұрған стеллаждары мен  торцтарының арасындағы өту ені  ең кемі 1 м, машина мен сыртқы қақпа  арасы 2 м болуы керек. Қабырға  мен қондырғы арасы 0,8 болуыкерек, ал олардың арасында өту жолы болмаса, онда олар бір-бірімен 1 м қашықтықта орналасуы керек, ал егер қондырғылар  арасы бір жақты көлік өтетін жол болса 3,1 м, екі жақты қозғалыста 4,5 м болуы керек.

      Автомобильдерді қабылдау, шашып жинау бойынша  жұмыс орындары көлік көтеру құралдарымен жабдықталу керек. Гаражда, басқа да жұмыс үй-жайларында машина мен қондырғылар  жанындағы жұмыс орындарында 36В  қуатты жарық орнатылуы қажет. Машиналарды  жөндеу кезінде ауаға шығатын  газды станционарлық газ шығарғыштар  арқылы жөндеу ғимаратынан алысқа шығаруды қамтамасыз ету керек.

      Технологиялық құрал-жабдықтардың қызмет көрсету  кезіндегі ең қауіптісі – кардандық  қосылғыштар, сондай-ақ жөндеуден өткен  машиналарда сынақтан және сыннан өткізу кезіндегі тораптар қозғалысының өңірлері мен өңделген бөлшектер өңірі. Сол  себепті сынақтан өткізу кезінде  машина мен құралдың айналатын және қозғалатын бөлшектерін, берілістің барлық түрлерін міндетті түрде қоршау қажет.

      Істен шыққан қондырғымен, сондай-ақ арнайы киімсіз, бас киімсіз жұмыс істеуге  тыйым салынады.

      Жөндеу  жұмысы кезінде және машиналарды  техникалық тексеруден өткізу кезінде  жуу жұмыстары кешенді түрде  қарастырылады. Жуу жұмыстары кезінде  мертігуге шалдығу себептері: жуу  қондырғыларының істен шығуы, электр тогының соғуы, жүк көтергіш қондырғыларды  іске қосу ережелерінің бұзылуы, жуғыш  заттардан қорғану шараларын  қолданбау.

      Көптеген  мертугілер адам терісін жеп қоятын улы заттармен жұмыс істеген  кездегі күйіп қалу салдары (каустикалық  сода, тетра этил күкірті, жұмысшылар көбіне істен шыққан көтергіш механизмдерді  қолданған кезде жарақаттанады). Машиналардың сыртын жуу суық немесе ыстық сумен, тапаншалардың көмегімен, жабдықталған эстакадаларды немесе жабық жуу қондырғылар жуады.

      Жуу эстакадалары мен қарау каналдары  екі жақты сатымен жабдықталуы  тиіс, сондай-ақ биіктігі 1,2 м эстакадалық  жақтаулармен және биіктігі 1,15 м төменгі  борт қаптамасымен жабдықталуы тиіс. Машиналардың қауіпсіз кіріп-шығуы  үшін эстакадалар 30° бұрыштың алдыңғы  және сыртқы аппорельді болуы керек. Үлкен көлемдегі кір және шаң  қоқыстарын кетіру үшін түрлі тазалайтын материалдармен металды щеткалар пайдаланылады, щеткалар сабы ағаштан жасалуы керек. Агрегаттарды, тораптар мен бөлшектерді  жуу, шашып жинау орнынан бөлек  орналасқан арнайы жуу машиналарда  жүргізіледі. Ондай машиналар жүктеме  транспортерлермен, конвейерлермен жабдықталады. Жуу қондырғысынан бөлшектерді  бірдей тастауға болмайды, оларды арнайы ілгіштерге ілу керек. Жууға берілетін  ірі және ұсақ бөлшектердің ыдыспен  бірге жалпы салмағы 50 кг болу керек.