Сүт және сүт өнімдері

1 Дәріс Заттарды сараптау. Сараптау түсінігі, мақсаты 

 

Тауарларды сараптау сараптаулық  зерттеуге тап  объектісіне байланысты азық-тұлік тауарлар сараптамасы және азык-түлік емес тауарлар сараптамасы деп бөлінеді. Ол объектілерді сараптау процесінде былай деп анықтайды: Қимылдағы Мемлекетгік стандартқа жөнелтуімен сатып алушылар арасындағы келісімдік шарттарға тауар сапасының сәйкестігі, жасап шығару және тасымалдау кезіндсгі тауарлардың сортының, қасиетін сапасының төмендеуі; тауар сапасының прейскурантты шарттык бағаға және басқаларына сэйкестігі.

Халық тұтынатын  тауарлар сараптамасы сауда және өндірістік мекемелерінің, құқық сақтау органдарының, мемлекеттік теміржол станцияларын жәнс теңіз порттарын  бақылау жэне қадағалау басқа органдары тапсырыстары бойынша жүргізілуі мумкін. Осы байланысты тауарлық, экологиялық, соттық, кедендік, технологиялық және экономикалық сараптау деп бөліп қарастырады.      

Сараптаудың түрлеріне сипаттама  берер алдында ептеп қысқаша  сараптаудың міндеті мен мақсатына  түсініктеме беріледі.

Демократиялық мемлекеттерде  заңдылықты және құқықтық тәртіпті нығайтып бекіту үшін сараптауды қолдануды алдын  ала ескертеді.

Сараптау  деген кысқаша айтқанда — ол қандай да бір болмасын сұрақты зерттеп шешіп дәлелді қорытынды беруге арнайы білімді талап ететін қызмет.

Сараптауды іске асыру  білімі жеткілікгі сарапшыларға жүктеледі  немесе тапсырылады (ол латын сөзінде  «ехрегtur» тәжірибелі дсген сөз).

Сараптық қызметті орындау үшін тауар сапасын, қасисеттерін| салыстырып ұқсастықтарын дұрыстап талапқа нсмесе стандартқа сай айыра білетін және ол туралы сұрақтарды толық шеше алтын тәжірибесі мол, арнайы білімі жеткілікті мамандармсн ғылыми кісілерге тапсырылады. Олардан басқа сарапшылар зсрттелетін тауар топтарын жеткілікті түрде жақсы білулері керек, сапаны, қасиетті бағалай білу жұмыстары бойынша тәжірибесі мол болулары керек.       

Тауарларға сараптама жүргізу үшін сң алдымен сараптық комиссия құрылады, әдеттегідей олар екі топтан құрастырылады: сарапшы және жұмысшы. Бұл топқа кіретін кәсіби мамандар және қарапайым мамандар сан құрамы, олардың структурасы және  принциптері сараптау мақсаты мен кезеңдсріне, бағаланатын  Тауар срскшелігіне, сараптау жүргізу жағдайларына байланысты және ол нормативтік кұжаттармен тұрақталып белгіленеді.   

Сараптау тауар сапасын  бағалау және зсрттеу жүргізумен байланысты ерекше қызмет түрі ретінде, зерттеу негізіндегі сараптық тәсілдерді қолдануды және санақтау қорытынды есебін талап етеді. 

 

 

 

Ет және ет өнімдерінің  жалпы химиялық құрамын анықтау (ылғалдылығын,майын,күлділігін,ақуызын) Еттің ылғалды ұстап тұру қабілетін  анықтау.

Жұмыстын мақсаты: Ет және ет өнімдерінің жалпы химиялық құрамын  анықтау, құрамындағы ылғалдылығын, майын,күлділігін, ақуызын анықтау  Еттің ылғалды ұстап тұру қабілетін  анықтау.

Зерттелетін обьект: 100г сиыр және қой етінің мұздатылған түрлері, қайнатылған шұжық «Докторская», «Молочная», жартылай кептірілген шұжық  «Сервелат», «Караковская».

Инвертарь, ыдыс, құрал: пышақ, бөлшектейтін тақта, тәрелке, вилка.

Ыдыстар және жабдықтар: ВЧ аппараты, зертханалық таразылар, эксикарор, құмды сағат, шпатерь, рататорлы  қағаз, фильтірлі қағаз, аллюминді  фольга немесе қалайы маркасы, пластина, квадратты полиетиленді қағаз, т.б.

Жұмыстың орындалуы: жылдамдату әдісі бойынша ылғалдылықты Чижов  приборында анықтайды. Анализді бастамас бұрын сынама салынады. Қағазды кептіреміз. Бұл әдіс шұжық өнімдерінің ылғалдылығын анықтауда қолданылады.

Әдісті жүргізбес бұрын  екі қабаттан тұратын қағаз пакет  дайындаймыз. Алынған пакетке сынаманы саламыз. Пакетті мынадай әдіспен  жасайды: қағазды тік үшбұрышты  етіп бүктейміз, 19 * 8,5 см, ал пергаментті қағазды 32*15см – етіп аламыз. Екі тік үшбұрышты қағазды бір бірімен беттестіріп ені 1.5 см болатындай етіп бүктейміз. Пакеттің ашық бетін  4см қалдырамыз, себебі салынған сынама шашылмауы үшін және анализдің дұрыс орындалуы үшін. Екі тік үшбұрышты қағаздың ішіне сынаманы салып беттестіреміз де, Чижов приборына саламыз. Салынған сынаманы 180 – 185 градус температурада 1.2 минут кептіреміз, содан соң эксикаторда суытамыз. Шұжық өнімдерінде  180°-та 4 минут кептіреміз, эксикаторда 2 минут суытады.

Етті кептіру үшін алынған  сынаманы полиэтиленді қағазды алып 1г етіп өлшейміз. Алынған сынаманы пластинкаға қойып үстін фильтірлі  қағазбен жауып эксикаторда бірнеше  сағат ұстайды. Екінші пластинаны жүк  ұстау үшін 10-15 минут сынайды. 

 

Нәтижелерді өңдеу:

Ылғалдылықты анықтау  χ (в%) обьектті зерттегенде мына формуланы  қолданады.

Χ = а-в/ g *100

a – құрғатқанға дейінгі  қағаз пакеттегі қоспалардың  массасы, г

в – құрғатқаннан кейінгі  қағаз пакеттегі қоспалардың  массасы, г

g – қоспа, г

Зерттелген нәтижені таблицаға  жаз.

1 таблица. Зерттелетін  обьектінің құрамындағы ылғалдылығы.

Зерттелетін обьект	Қоспа массасы (g),г	Құрғатқанға дейінгі қағаз пакеттегі қоспалардың массасы(а), г	Құрғатқаннан кейінгі  қағаз пакеттегі қоспалардың массасы(в), г	Құрамындағы ылғалдылық (х), %
	2

 

 

Зерттелетін обьектінің ылғалдылықты ұстап тұру қабілетінің үлкендігін мына формуланы қолданып анықтау: 

 

Х = (  -  )*100             

-   

 

 

  -  полиэтилен қағазының массасы, г;

 - полиэтилендегі қоспаның пресстелгенге  дейінгі массасы, г;

 - полиэтилендегі қоспаның пресстелгеннен  кейінгі массасы,г; 

 

Зерттелген нәтижені таблицаға  жаз.

4 таблица

Зерттелетін обьектінің ылғалды  ұстап тұру қабілетін анықтау. 

 

Зерттелетін обьект	Полиэтилен қағазының  массасы, г	Полиэтилендегі қоспаның пресстелгенге дейінгі массасы, г	Полиэтилендегі қоспаның пресстелгеннен кейінгі массасы6 г	ылғалды ұстап тұру қабілеті, %