Шпаргалка по "Истории Беларусии"

   Нягледзячы на мужнасць i гераiзм  савецкiх воiнау, фашысты прарвалi  абарону у Беларусi  . Планавалася  абыйсцi  Мiнск з  поуначы i поудня i

знiшчыць  войскi  Заходняга фронту. На 4 дзень фашысты аказалiся пад Мiнскам.Абарону ажыццяулялi войскi 44 i 2 стралковых  корпусау 100 стралковай дывiзii, 108  стралкковай дывiзii.

   Савецкiм  воiнам не удалося   утрымаць Мiнск   У гэты цяжкi  час кiраунiцтва СССР прыняло рад мер па мабiлiзацыi рэсурсау краiны для адпору агрэсii.  Пачалася мабiлiзацыя у Чырвоную Армiю    Чырвоная армiя з баямi адступала на Усход. У пачатку лiпеня 1941г. (згодна

з распараджэннем Стаукi Галоунага камандавання) арганiзуецца лiнiя абароны на Заходняй Дзвiне i Дняпры. Сюды былi перакiнуты 37 дывiзiй, якiя маглi б дапа-магчы не дапусцiць прарыву працiунiка на Маскву.

   На некалькi дзен затрымалi фашыстау  на рацэ Бярэзiне у раёне  Бабруйска..Савецкiя воiны вымушаны  былi аста-вiць 27 лiпеня Магiлёу i 19 жнiуня - Гомель.  Паражэнне савецкiх войск было абумоулена непадрыхтаванасцю да абароны войск

Заходняга  фронту. Страты фронта склалi 400 тыс. чалавек  з агульнай колькасцi 750 тыс. Нягледзячы на гераiчнае супрацiуленне чырвонаармейцау,да канца жнiу-ня акупiравана уся тэрыторыя Беларусi.Уся вiна  за паражэнне  была ускладзена

на  кiраунiцтва Заходнiм фронтам.Яго  камандуючы  Д.Р.Паулау  i яго штаб  былi асуджаны i расстраляны.

   Разам з тым абарона Беларусi  на працягу 2-х месяцау не  дазволiла працiунi-ку  рэалiзаваць  план "маланкавай вайны" i дала  магчымасць Чырвонай Армii правесцi  абарончыя мерапрыемствы на маскоускiм  кiрунку.

 

 

 

ВОПРОС№55:Оккупационный  режим на Б.Развитие партиз движения.

 

Тэрыторыя Беларусі, цалкам ці часткова, знаходзілася пад акупацыяй з чэрвеня 1941 г. да ліпеня 1944 г.Акупацыйны рэжым у  Беларусі – гэта сістэма мер, накіраваных  на ліквідацыю савецкага грамадска-дзяржаўнага  ладу, рабаванне нацыянальных багаццяў і рэсурсаў, зняволенне і знішчэнне беларускага народа.У адпаведнасці з планам “Барбароса” акупанты знішчылі дзяржаўнасць беларускага народа і тэрытарыяльную цэласнасць рэспублікі.Фашысты зацвердзілі бела-чырвона-белы сцяг і герб “Пагоня” – сімвалы эмігранцкага ўрада БНР, які супрацоўнічаў з немцамі.Пры стварэнні фашысцкай акупацыйнай адміністрацыі і паліцэйскіх фарміраванняў немцы выкарыстоўвалі беларускіх нацыяналістаў.Уся паўната ўлады належала фашысцкай ваеннай і цывільнай акупацыйнай адміністрацыі.Генеральны план “Ост” вызначаў праграму каланізацыі захопленых тэрыторый, германізацыі, высялення і знішчэння народаў Усходняй Еўропы.У межах рэспублікі было арганізавана шмат лагераў смерці, гета.Канцлагеры, турмы, гета дзейнічалі практычна ў кожным раёне Беларусі.Палітыка каланізацыі і генацыду ўключала і гвалтоўны вываз савецкіх людзей на катаржныя работы ў Германію.За гады акупацыі Беларусі ў Германію было вывезена амаль усе тэхнічнае абсталявання.На гэтых прадпрыемствах рабочыя працавалі ў прымусовым парадку, праз абавязковую рэгістрацыю на біржах працы. Працоўны дзень доўжыўся 10–12 гадзін.Імкнучыся духоўна заняволіць народ, гітлераўцы разрабавалі ўсе навучальныя установы, Беларускі дзяржаўны гістарычны музей, Дзяржаўную карцінную галерэю, знішчылі тысячы помнікаў старажытнасці.Каб раскалоць адзінства беларускага народа, знайсці ў яго апору, гітлераўцы спрабавалі ствараць нацыяналістычныя арганізацыі.З дазволу акупантаў у чэрвені 1943 г. быў створаны Саюз беларускай моладзі (СБМ), які аб’ядноўваў каля 8 тыс. юнакоў і дзяўчат.У снежні 1943 г. была створана Беларуская цэнтральная рада (БЦР). Рада ставіла мэтай мабілізацыю ўсіх сіл беларускага народа для знішчэння бальшавізму.Падпарадкаваныя Радзе ці створаныя ёю мясцовыя арганізацыі і саюзы – Беларуская самапомач, Саюз беларускай моладзі, Беларускае культурнае аб’яднанне, Беларуская краёвая абарона (БКА) і іншыя.Спроба стварэння беларускай дзяржаўнасці з дапамогай акупантаў не мела рэальнасці.Такім чынам, у час вайны гітлераўцы імкнуліся шырока выкарыстоўваць у сваіх мэтах мясцовае насельніцтва, прымушаючы яго супрацоўнічаць з імі. Гэта з’ява ў 1953 г. атрымала назву калабарацыя. У склад белрускіх калабарацыяністаў уваходзілі палітычныя сілы, якія знаходзіліся ў апазіцыі да камуністычнай партыі і савецкай улады, а таксама тыя асобы, якія свядома пайшлі на службу да фашыстаў. Ужо у пачатку вайны стваралася сетка падпольных цэнтрау i груп. Да жнiуня

1941г.  было створана 378 атрадау i дыверсiйных  груп.Першыя групы з'явiлiся на

тэрыторыi Мiнска, Гомеля, Пiнска,дзе дзейнiчалi падпольныя партыйныя i камса-

мольскiя  камiтэты.28 чэрвеня дау першы бой  партызанскi атрад пад кiраунiцтвам

В.З.Каржа.У  гэты ж час у Кастрычнiцкiм раёне  Гомельскай вобласцi змагаецца атрад  пад кiраунiцтвам Ц.П.Бумажкова i Ф.I.Паулоускага "Чырвоны Кастрычнiк". Iм першым з партызан 6 жнiуня 1941г. было прысвоена званне Героя Савецкага Саюза.

   Усяго у 1941г. у Бел. было  арганiзавана i дзейнiчала  247 партызанскiх  ат-

радау i падпольных груп,200 падпольных абкомау,гаркомау,райкомау КП(б)Б i камсамолу..Яго удзель-нiкi правялi рад дыверсiй,ажыццявiлi аперацыю па забойству В.Кубэ (А.Мазанiк,Н.Дрозд,М.Осiпава,Н.Траян атрымалi званне Героя Савецкага Саюза).

   Перамога савецкiх войск пад  Масквой спрыяла развiццю партызанскага  руху.    З вясны 1942г. пачынаюць з'яуляцца партызанскiя брыгады i злучэннi.1-й Беларускай брыгадай камандавау М.Шмыроу.

   Партызанскi рух пачынае узмацняцца  пасля стварэння 30 мая 1942г.  Цэнтральнага штаба партызанскага   руху пад  кiраунiцтвам Панамарэнкi П.К. Штаб партызанскага руху на Беларусi узначальвау П.Калiнiн.

   У ходзе барацьбы  з ворагам   у канцы 1943г. партызанам  удалося   вызвалiць значную частку Беларусi - 60%. З мэтай разгрому  партызан фашысты  праводзiлi карныя экспедыцыiАднак гэтаэкспедыцыя не дала жаданых вынiкау ворагу.

   Вышэйшым уздымам барацьбы партызан  была дэзарганiзацыя ваенных перавозак  "рэйкавая вайна

   Супраць захопнiкау вялi барацьбу  не толькi партызаны i падпольшчыкi, але i насельнiцтва.

 

 

 

ВОПРОС№56:Освобождение Б от захватчиков. Окончание 2 мировой войны. Ее итоги.

Пасля перамогi у Курскай бiтве, Чырвоная Армiя пачала наступленне ад Неве-ля да Чорнага мора. Восенню 1943г. яна  уступiла на тэрыторыю Беларусi, 23 ве-расня  быу вызвалены першы раённы цэнтр  БССР - г.Камарын. За  восень-зiму былi вызвалены 36 раёнау i  2 абласных  цэнтра - Гомель i Мазыр. Важнае значэнне у гэтым мела фарсiраванне Дняпра у раёне Львова.. Вялiкую  дапамогу наступаючым часцям Чырвонай Армii аказалi падпольшчыкi i партызаны.   У 1944г. пачауся завяршальны этап Вялiкай Айчыннай вайны - поунае выгнанне ворагау з савецкай зямлi, вызваленне народау  Еуропы. Значную  ролю у рашэннi задач на гэтым этапе адыграла Беларуская наступальная аперацыя (кодавая назва "Баграцiён"). Гiтлераускае камандаванне  надавала вялiкае  значэнне утрыманню Беларусi, бо яна была важным плацдармам, якi прыкрывау усходне-прусскi i вар-шауска-берлiнскi стратэгiчныя напрамкi. Былi падрыхтаваны абарончыя рубяжы на рэках Днепр, Бярэзiна, Свiслач, Нёман i iнш. Рад гарадоу аб'яулены крэпасцямi (Мiнск, Вiцебск, Орша, Магiлёу i iнш.),якiя не належалi здачы. У Беларусi бы-ла  моцная  групiроука  нямецкiх войск  У красавiку-маi генштаб Чырвонай Армii распрацавау план аперацыi "Баграцi-ён".Яго ажыццяулялi войскi наступных франтоу: 1-ы Беларускi (камандуючы гене-рал армii К.К.Ракасоускi), 2-i Беларускi (генерал-палкоунiк Г.Ф.Захарау), 3-i Беларускi  (генерал-лейтэнант I.Д.Чарняхоускi), 1-ы Прыбалтыйскi (генерал ар-мii I.Х.Баграмян) пры падтрымцы Дняпроускай флатылii, авiяцыi далёкага дзеян-

ня i ПВА. Удзельнiчалi у аперацыi партызанскiя злучэннi.Савецкiя войскi пера-

узышлi ворага   Задума Вярхоунага Глаунакамандавання была наступнай - франты адначасова пе-раходзяць  у наступленне на Вiцебскiм, Багушэускiм, Аршанскiм i Бабруйскiм на-

прамках,разбураюць фронт абароны ворага, акружаюць i знiшчаюць яго групоукi у

раёне Вiцебска i Бабруйска i выходзяць на Мiнск з мэтай знiшчэння i акружэння

асноуных  сiл групы армiй "Цэнтр" на усходзе  Мiнска.

   Вясной праводзiуся рад мерапрыемствау  па падрыхтоуцы да наступлення 

   Наступленне  пачалося 23 чэрвеня 1944г. Спачатку быу нанесены бомбавы удар

авiяцыяй, потым  праведзена  артылерыйская  падрыхтоука..Ужо на 3-цi дзень была акружа-

на  Вiцебская групiроука працiунiка i вызвалены Вiцебск.Да канца чэрвеня 1944г.

былi вызвалены Орша, Магiлёу, Бабруйск. Развярнулiся баi за Мiнск. Гiтлерауцы

добра умацавалi горад (былi перакiнуты дадатковыя войскi, збудавана драуляная

сцяна, за якой  размяшчалiся танкi i гарматы). Аднак i гэта не астанавiла са-

вецкiх  воiнау..У ба-ях за Мiнск вызначылiся многiя савецкiя воiны. Першым уварвауся  у горад танк Д.Г.Фролiкава. У баях на вулiцах Мiнска вызначыуся камандзiр танкавага узвода

М.Колычау. Iм, а таксама А.С.Бурдзейнаму,было прысвоена званне "Ганаровы гра-

мадзянiн  г.Мiнска". Мiнск быу вызвалены 3 лiпеня.

   У раёне Мiнска была  акружана  100 тыс. групоука ворага. 7 дзен спрабавалi

вырвацца  фашысты з "Мiнскага катла". 70 тыс. гiтлерауцау было забiта, 35 тыс.

узята у палон. У ходзе далейшага  наступлення савецкiя войскi 28 лiпеня вызва-

лiлi г.Брэст. Фашысты былi выгнаны з беларускай зямлi. Вялiкая Айчынная вайна i фашысцкая акупацыя прынелсi беларускаму народу вялiзарныя бедствы: загiнула больш за 2 млн. 200 тыс. чалавек, толькi прамыя страты склалi 75 млрд. р., былi разбураны гарады, вескi, прамысловыя прадпрыемствы. Аднаўленне эканомiкi пачыналася адразу пасля вызвалення – у канцы 1943—1944 году.

ВОПРОС№57:Международные отношения  после 2 мир войны. «Холодная война».

 

 

ВОПРОС№58:Обновление и развитие нар хоз-ва БССР в 1945-1950гг

   Вялiкая Айчынная вайна прывяла да велiзарных  матэрыяльных i людскiх страт

(75 млрд. рублёу, загiнуу кожны 4 беларус). З 1943г. пачалося аднауленне  прамысловасцi i ужо да 1950г. яна  перавысiла  даваенны узровень. Быу  асвоены выпуск  аутамабiляу, трактарау,  лiцейнага  абсалявання, лакамабiляу i iнш. Былiпабудаваны рад прадпрыемствау лёгкай  прамысловасцi, праведзена рэканструкцыя

iльнозаводау,  абутковых прадпрыемствау.

   Пачатак 50-х гадоу характэрызуецца   разгортваннем навукова-тэхнiчнай  рэвалюцыi. Да сярэдзiны 50-х гадоу  Беларусь  дасягнула новых поспехау. Пабудавана

150 прадпрыемствау: Аршанскi завод швейных машын,Вiцебская  шоука-ткацкая фабрыка,малочна-кансервавыя  заводы i iнш. Заводы папауняюцца  новым тэхналагiчнымабсталяваннем;укараняюцца  паточныя метады вытворчасцi.У  вынiку павышэння тэхнiчнага узроуню , павысiлася прадукцыйнасць працы.

   З сярэдзiны 50-х гадоу пашыраецца  капiтальнае будаунiцтва, вытворчасць  набывае характар  навукова-iндустрыяльнага  тыпу. Навука  становiцца удзельнiкам

механiзаванай i аутаматызаванай вытворчасцi.

   За 1956-65г.г. было  пабудавана  450 фабрык i заводау (Беларускi аутазавод

у Жодзiне, 2 Салiгорскiя калiйныя  камбiнаты, Полацкi нафтаперапрацоучы завод

i iнш.).

   Але у 40-60-ыя гады у прамысловасцi  дзейнiчалi сiлы тармажэння, якiя  былi звязаны з камандна-адмiнiстрацыйнай сiстэмай. Спроба аслаблення  яе заменай у 1957г. галiновага  кiраунiцтва эканомiкай тэрытарыяльна-галiновым (замест мiнiстэрствау уведзены сауноргасы) iстотных змен не прынесла.

   Вайна нанесла вялiкi урон i сельскай  гаспадарцы. Таму на працягу 1945-50 гадоу iдзе аднауленне. Але  ужо у гэты час  сяляне пазбауляюцца  права выбару форм гаспадарання на зямлi, адхiляюцца ад сродкау вытворчасцi, пераутвараюцца

у механiчную рабочую сiлу.Калгаснiкi аказалiся у  залежнасцi ад кiраунiкоу калгасау, не маглi выехаць з вёскi. Гэта прывяло да крызiсу сельскай гаспадаркi.

   У пачатку 50-х гадоу пачалi  шукаць выхад з крызiсу, якi бачыуся  у павышэннi  цэн на сельскагаспадарчую  прадукцыю, пераразмеркаваннi бюджэту  на карысць

сяла i iнш.

 

 

2)Вялікая Айчынная вайна і фашысцкая акупацыя прынеслі беларускаму народу велізарныя бедствы. Аднаўленне эканомікі пачыналася адразу пасля вызвалення.Галоўнымі напрамкамі прамысловага развіцця пасляваеннай Беларусі з’явіўся паскораны рост машынабудавання, металаапрацоўкі, электраэнергетыкі, паліўнай прамысловасці, будаўнічых матэрыялаў.Пасляваеннае машынабудаванне характарызуецца не толькі адраджэннем старых, але і стварэннем шэрагу новых яе галін.Машынабудаванне і металаапрацоўка пераўтварыліся ў вядучую галіну эканомікі рэспублікі.У ходзе пасляваеннага аднаўлення і развіцця прамысловасці рэспубліка павінна была рашыць вялікую задачу падрыхтоўкі кадраў для вытворчасці. Аднаўленне і развіццё галін цяжкай прамысловасці падрыхтавала базу для развіцця вытворчасці прадметаў спажывання.Далейшае развіццё атрымала лёгкая прамысловасць.Вялікая праца вялася ва ўсіх абласцях рэспублікі па аднаўленню харчовых, мясамалочных і іншых прадпрыемстваў, якія выраблялі прадукты харчавання.Высокімі тэмпамі ішло аднаўленне і развіццё прамысловасці ў заходніх раёнах Беларусі.Складаным было становішча ў сельскай гаспадарцы.Былі прыняты меры па матэрыяльна-тэхнічнаму ўмацаванню сельскай гаспадаркі.У калгасах і саўгасах аднаўляліся пасяўныя плошчы, павялічваліся ўраджайнасць, пагалоўе жывёлы, паляпшалася арганізацыя працы.Хуткае аднаўленне і развіццё прамысловасці, некаторыя поспехі ў развіцці сельскай гаспадаркі далі магчымасць некалькі палепшыць становішча насельніцтва, хаця жыццё большасці людзей было вельмі цяжкімю.У цэлым жа складалася эканоміка, дазволіўшая БССР заняць у далейшым значнае месца ў сістэме агульнасаюзнага падзелу працы, стварыліся ўмовы для ўсебаковага развіцця рэспублікі.

 

 

 

 

ВОПРОС№59:Общ-полит жизнь в условиях “оттепели”.Попытки реформирования экономики.

У 1946 г. адбыліся выбары ў Вярхоўны Савет СССР, у 1947 г. - у Вярхоўны Савет БССР. Рэальная ўлада па-ранейшаму знаходзілася ў руках партый-ных камітэтаў. Строга рэгламентавалася і дзейнасць прафсаюзаў. У гэты час актывізавалася дзейнасць камсамольскіх аргані-зацый. Палітыка рэпрэсій у Беларусі ў пасляваенныя гады была ў многім звязана з дзейнасцю мі-ністра дзяржаўнай бяспекі БССР Л. Цанавы (1938-1951 гг.). У канцы 40-х - пачатку 50-х гг. па яго асабістаму ўказанню былі рэпрэсіраваны многія вядомыя партыйныя і дзяржаўныя дзеячы, прадстаўнікі беларускай інтэлігенцыіРэпрэсіі закранулі і пісьменніцкую арганізацыю БССР. Вядомых дзеячаў літаратуры М. Зошчанку і Г. Ахматаву абвіна-вачвалі ў прапагандзе безыдэйнасці і апалітычнасці. Аднак, нягледзячы на рэпрэсіі, большасць народа была адданая савецкай уладзе, правадыру і настаўніку I. Сталіну. У кастрычніку 1952 г. пасля 13-гадовага перапынку адбыўся XIX з'езд партыі, які перайменаваў ВКП(б) у КПСС. Але з'езд не ўнёс ніякіх змен у грамадска-палітычнае жыццё краіны.

5 сакавіка 1953 г. памёр I. Сталін. Сакратарыят ЦК КПСС узначаліў М. Хрушчоў. Былі зроблены першыя спробы па дэмакратызацыі грамадска-палітычнага жыцця. Рэ-гулярна сталі праводзіцца партыйныя пленумы. У гэтым пра-явіўся некаторы паварот ад культу асобы да калектыўнага кіраўніцтваНовыя рысы ў жыцці краіны, у тым ліку і Беларусі, з'явіліся пасля верасня 1953 г., калі першым сакратаром ЦК, КПСС быў выбраны М. Хрушчоў. 3 гэтага часу адбыліся значныя змены ў дзейнасці партыйных, дзяржаўных і савецкіх органаў, а такса-ма грамадскіх арганізацын. Аднак да-біцца сапраўднага поўнаўладдзя Саветаў у гэты час не ўдалося.Практыка падмены функцый грамадскіх арганізацый партыйнымі органамі працягвалася.

У першай палове 50-х гг. былі здзейснены некаторыя  спробы па скарачэнню адміністрацыйнага апарату, умацаванню закон-насці і правапарадкуПа-сапраўднаму значныя змены ў грамадска-палітычным жыцці краіны, у тым ліку і Беларусі, пачаліся пасля XX з'езда К.ПСС, які адбыўся 14-25 лютага 1956 г. З'езд разам з іншымі пытаннямі шмат увагі ўдзяліў развіццю дэмакратыі. На закры-тым пасяджэнні з'езда М. Хрушчоў выступіў з дакладам «Аб кульце асобы і яго выніках». У гэтых дакументах была зроблена спроба выявіць канк-рэтна-гістарычныя вытокі і прычыны ўзнікнення культу асобы Сталіна, яго сутнасць.Пасля XX з'езда КПСС былі здзейснены важныя палі-тычныя мерапрыемствы па пераадоленню культу асобы Сталіна. Перш за ўсё былі рэабілітаваны ахвяры рэпрэсій.

11 сакавіка 1957 г. Вярхоўны Савет СССР прыняў  закон, паводле якога рэспублікі  самі маглі вырашаць пытанні аблас-нога і краявога адміністрацыйна-тэрытарыяльнага будаўніцтва. Пашыраліся заканадаўчыя правы саюзных рэспублікУ кастрычніку 1961 г. адбыўся XXII з'езд КПСС, які прыняў праграму пабудовы камунізму. Стваральнікі праграмы не правялі глыбокага навуковага аналі-зу стану эканомікі і перспектыў яе развіцця. Былі дапушчаны пралікі ў прагнозе міжнародных абставін, якія хутка пагоршы-ліся. Адміністраванне   і   перагібы   ўсё   больш   сталі   праяўляцца