қазақ қол өнері

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

Қазақтың көркем қолөнері - өзінің төл тума бітім  қасиетімен көркемдік мән – мағынасымен  шын мәнінде халқымыздың уақыт  тезінен өткен асыл қазынасы. Кез  – келген халықтың дәстүрлі өнері  – сол халықтың ғасырлар бойы бастан кешкен өмір салтының, таным – түсінігінің, арман – аңсарының жарқын айғағы болып табылады. өркениетті қоғам  мен құқытық мемлекеттің гүлдене  түсуі өскелең ұрпақтың рухани байлығымен мәдениеттілігін, еркін ойлау қабылетімен, шығармашылығын, кәсіби біліктілігімен білімділігін талап етеді.  
 Қазақ ұлттық қол өнері адам баласына өзінің бай тарихы, терең мазмұны, сан қилы ерекшеліктері, рухани, естетикалық, эмоционалдық, интеллектуалдық тұрғыда әсер етіп, олардың тұлғалық және сапалық қасиеттерін дамыта түседі. Қазақ халқының қолөнері сонау ескі заман тарихы мен бірге өсіп, біте қайнап келе жатқан өте бай қазына болып саналады. Ол тек қазақ халқының емес, сондай – ақ туысқан орта азяи халықтарымен ұлы орыс халқының қол өнерімен ұштасып жатады. Қазақ халқының тарихы, басқа халықтардыңкі сияқты өндірістік қатынастар дамуының шежіресі болып табылады. Қазақ халқында қолөнердің қалыптасу кезеңдерін Қазақстан тарихымен байланыстыруға болады.  
Жалпы тарихқа енер болсақ, ерте кездегі адамдардың үнемі жоқшылықта, кемтарлықта, қиыншылықта болғанын байқай аламыз. ежелгі ата – бабаларымыз табиғатқа тәуелді болды: яғни күн көзіне жылынды, аң етін, шөп – шегінді қорек етіп отырды, таудағы үңгірлерді баспана ретінде пайдаланды. Ағаш пен тасты қару жарақ етуі үшін, шақпақ тастарды от тұтандыру үшін қолданды.  
 Қазақ халқының қолөнері деп қазақ тұрмысында жиі қолданылатын өру, тігу, тоқу, мүсіндеу, құрастыру, бейнелеу сияқты шығармашылық өнер жиынтығын айтамыз. Шын мәнісінде осы аталған қолөнер түрлерінің әр қайсысының талай ғасырлық тарихтары бар.  
Қолөнер «ер адамдарға тән іс», «әйел адамдарға тән іс» деп екіге бөлініп келеді. Мысалы: тастан, балшықтан, сүйекпен мүйізден

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайданылған әдебиеттер

1. Арғынбаев X. Қазақ халқының  қол өнері ғылыми зерттеу еңбек-  Алматы: Өнер; 1987-1286. 
2. Әмиргазин Қ. Қолданбалы көркем өнер. Алматы РИК 1995.-50 6. 
3. Әбдуалиева Ш. Халық қол өнері. Алматы. Рауан 1992-120 б. 
4. Әбдіғапбарова Ү.М. Казақтың ұлттық ою-өрнектері (оқу құралы).- Алматы; Өнер, -1999 ж., 152 бет. 
5. Балкенов Ж. Халық мұрасындағы ұлттық өрнек және рең ғылыми әдістемелік монография, КарГУ, Қарағанды. 1996 ж. 
6. Еспенбетов Б. Шидің сәндік сипаты. Білім және еңбек № 7, 42-43 б., Алматы, 1988. 
7. Еспенбетов Б. Оқушыларды халықтың қолданбалы өнеріне баулу. Бастауыш мектеп, №9,10 б., Алматы, 1988.  
8. Еспенбетов Б. Ұрпағымыз ұмытпасын. Бастауыш мектеп №1 27-28 б., Алматы, 1990.  
9. Еспенбетов Б. Халықтың қол өнері туралы, Казақстан мектебі № 7, 63-656, Алматы, 1991.  
10. Жәнібеков У. Культура казахского ремесла — Алматы: Өнер, 1982.- 1486.  
11. Қазыханова Б. Эстетическая культура Казахского народа- Алматы: Казақстан, 1973-2236.  
12. Қасиманов С. Қазақ халқының қол енері - Алматы: Қазақстан, 1969,-2486.  
13. Маргулан А.Х. Казахская юрта и ее убранство.М.:Наука, 1964, с.12.  
14. Маргулан А.Х. Казахское народное прикладное искусство. Алматы: Өнер; т. 1,1986, с. 256.  
15. Муканов М. Казахские домашние художественные ремесла. Алматы: Қазақстан, 1979.-1206. 
16. Тәжімұрат Ә. «Шебердің қолы ортақ». Алматы. «Қазақстан» 1997 ж. 95 б.  
17. Өстеміров К. «Еңбекке баулу» 4 – сынып. Алматы: Атамұра, 2000 – 142 – 146 б.  
18. Ислямов О. «Жүн қолөнері технологиясының сарамандық жұмыстары», «Білім - образование», Алматы – 2001 ж. №2, 33 – 35 бет.  
19. Қазақстан мектебі «Ши тоқу өнері», - 2002 ж. №7.  
20. Народное декоративно – прикладное искусство казахов (под.ред.Н.Б.Нурмухамедова /2-,; Аврора, 1970 – 207 б.).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қосымшалар