Электро қозғалтқыш

Ұзақ жұмыс істеудің есептеуі, млн.айн.

 

Ұзақ жұмыс істеудің есептеуі, сағат.

 

Жетектегі білік те жетекші білік  сияқты жүктеме қабылдайды:

 

Білікке шынжырлы берілістен түсетін жүктеме

Бұл жүктеменің құраушылары 

7.1 сурет. Жетекші біліктің есептік  сызбасы.

Жинаудың бірінші сатысынан  білетініміз  және

Тірек реакциялары (7.2 сурет):

ХZ жазықтығында

 

 

7.2 сурет. Жетектегі біліктің  есептік сызбасы

Тексеру:

 

 

УZ жазықтығында:

 

=

 

Тексеру:

Жалпы реакциялар:

 

 

 

 

Оң жақтан

 

 

Көбірек жүктеме түсетін 4 тіректегі мойынтіректерді аламыз. 312 шарикті радиалды мойынтіректер: d=60мм; D=130мм; B=31мм; C=81,9кН; C₀=48,0кН.

Қатынас бұл мән е=0,19-ден кіші.

Қатынас < е; X=1 және Y=0.

 

Ұзақ жұмыс істеудің есептеуі, млн.айн.

 

Ұзақ жұмыс істеудің есептеуі, сағат.

 

мұндағы n=309,21 мин^-1 – бәсеңдеткіштің баяу жүрісті білігінің айналу жиілігі.

 

8. Бәсеңдеткішті жинаудың  екінші сатысы (Б қосымшасы)

Конструктивтік өлшемдері бойынша  тістегеріш пен тісті дөңгелекті алдында табылған мәндері бойынша сызамыз. Тістегерішті білікпен бірге орындаймыз.

Жетекші білікті сызамыз:

а) бәсеңдеткіштің ортасынан  қашықтықтан осьтік сызық жүргіземіз. Осы осьтік сызықтарды пайдаланып домалау мойынтіректерінің қимасын саламыз;

ә) мойынтіректердің жиектері мен тұрықтың ішкі қабырғаларының арасына майұстағыш сақиналарды саламыз. Олардың жиектері тұрықтың ішкі қабырғаларына 1-2 мм-ге ішке еніп тұрады. Сақиналардың диаметрлерін мойынтірек диаметрлерімен бірдей етіп аламыз (Ø40 мм);

б) мойынтіректердің қақпақтарын тығыздағыштар мен бұрандамаларын қоса сызамыз;

в) муфта мойынтіректің қақпақтарының бұрандамаларына тиіп қалмас үшін, біліктің Ø40 мм бөлігінен Ø32 мм бөлігіне жалғанатын сатысын қақпақ жиегінен 10-15 мм қашықтықтан орындаймыз.

Біліктің жалғастырғыш бөлігінің  (Ø32 мм) ұзындығын муфта күпшегінің ұзындығына байланысты аламыз. Біздің жағдайда 80 мм.

Жетектегі білікті сызамыз:

Келесі ерекшеліктерге назар аударайық:

а) дөңгелектің ось бойымен қозғалмауын  қамтамасыз ету үшін дөңгелекті бір  жағынан тосқауылмен, екінші жағынан  майұстағыш сақинамен қысамыз; біліктің  Ø65 мм-ден  Ø60 мм-ге өтетін орнын, майұстағыш сақиналар дөңгелек жиегіне жақсы қысылуы үшін, дөңгелектің ішіне қарай 2-3 мм-ге ауыстырып орналастырамыз.

ә) бәсеңдеткіштің ортасынан  қашықтықтан мойынтіректердің осьтік сызықтарын жүргізіп, оларды сызамыз;

б) майұстағыш сақиналарды, мойынтірек қақпақтарын бұрандамаларымен қосып сызамыз;

Жетекші және жетектегі біліктерге жиегі дөңгеленген призмалық  МЕСТ 23360-78 стандарт кілтектерді орналастырамыз. Күпшектің ұзындығынан 5 мм кем етіп кілтектерді сызамыз.

 

 

9. Кілтекті қосылыстарды беріктікке есептеу

Кілтектердің ұзындығын, енін, биіктігінің мәндерін МЕСТ 23360-78 стандартынан аламыз.

Кілтектердің материалдары – болат45 қалыптандырылған.

Жанасу  кернеуі мен беріктік шарты мына формуламен есептеледі:

 

Жанасудың мүмкіндік кернеуі болат күпшек болғанда шойын болғанда

Жетекші білік: d=32 мм; b x h=10 x 8 мм; t₁=5 мм; l=70 мм(МУВП муфтасының ұзындығы 80  мм болғанда); жетекші біліктегі момент T₁=117,7 x 10³H*мм;

 

(МУВП  жартылай муфтасының материалы  – СЧ20 маркалы шойын).

Жетектегі білік: d=65 мм; b x h=18 x 11 мм; t₁=7 мм; l=70 мм (тісті дөңгелектің күпшегінің ұзындығы 80  мм болғанда); жетектегі біліктегі момент T₁=356,3 x 10³H*мм;

 Шарт орындалды.

10. Біліктердің нақты есептеулері

Біліктердің нақты есептеулері  беріктік қор коэффициентін s қауіпті қималар үшін анықтау және оларды мүмкіндік мәндерімен салыстыру үшін қажет

Қауіпті қималарды жобалап алып, әр білік үшін есептеу жүргіземіз.

Жетеші білік (7.1 сурет).

Тістегеріш білікпен қоса орындалған. Тістегеріш пен біліктің материалы – болат45, термиялық өңдеу – жақсартылған.

90 мм-ге дейінгі дайындамалар үшін (біздің жағдайда )орташа мән .

Симметриялық иілу цикліндегі шыдамдылық шегі

 

Симметриялық жанама кернеулер  цикліндегі шыдамдылық шегі

 

А-А қимасы (7.1 сурет). Бұл қима электроқозғалтқыштан айналдырушы моментті муфта арқылы береді, оны бұралуға есептейміз.

 

Беріктік қор коэффициенті

 

Мұнда амплитуда және орташа кернеу

 

d=32 мм; b =10 мм; t₁=5 мм болғанда

 

 

 

 

А-А қимасы (7.1 сурет). Бұл қимадағы білік диаметрі 32 мм. ; 

Айналдырушы момент 

Көлденең жазықтықтағы июші момент

 

Тік жазықтықтағы июші момент

 

А-А қимасындағы жалпы июші момент

 

Бұралуға кедергі моменті (d=32 мм; b =10 мм; t₁=5 мм)

 

Иілуге қарсылық моменті

 

Иілу кернеуінің нормал амплитудасы

 

Орташа кернеу 

Беріктік қор коэффициентінің  нормал кернеумен алынған мәні 

 

Беріктік қор коэффициентінің  қорытынды мәні

 

s-тің есептік мәні мүмкін [s]=2,5(s≥[s])-тің мәнінен кем болмауы керек, 2,98>2,5. Шарт орындалды.

Қалған Б-Б және В-В қималарын (7.1 сурет) есептеу қажет емес.

Жетектегі білік (7.2 сурет).

Тісті дөңгелектің материалы –  болат45 қалыптандырылған; .

Шыдамдылық шектері: және

А-А қимасы (7.2 сурет). Бұл қимадағы білік диаметрі 65 мм. Кернеулердің мәні ;  коэффиценттеріне байланысты.

Беріктік қор коэффициенті

 

Мұнда амплитуда және орташа кернеу

 

d=32 мм; b =10 мм; t₁=5 мм болғанда

 

 

 

 

А-А қимасы (7.1 сурет). Бұл қимадағы білік диаметрі 32 мм. ; 

Айналдырушы момент 

Көлденең жазықтықтағы июші момент

 

Тік жазықтықтағы июші момент

 

А-А қимасындағы жалпы июші момент

 

Бұралуға кедергі моменті (d=65 мм; b =18 мм; t₁=7 мм)

 

Иілуге қарсылық моменті

 

Жанама кернеу циклының орта кернеуі мен амплитудасы

 

Иілу кернеуінің нормал амплитудасы

 

Орташа кернеу 

Беріктік қор коэффициентінің  нормал кернеумен алынған мәні 

 

Беріктік қор коэффициентінің  жанама кернеумен алынған мәні 

 

Беріктік қор коэффициентінің  А-А қимасындағы қорытынды мәні

 

В-В қимасы (7.2 сурет). Бұл қимадағы кернеулердің мәні  мойынтіректердің сенімді отырғызуынан анықталады: және болғандықтан;

Июші момент 

Осьтік кедергі моменті  

Нормаль кернеудің амплитудасы

Полярлық кедергі моменті  

Жанама кернеу циклының орта кернеуі  мен амплитудасы

 

Беріктік қор коэффициентінің  нормал кернеумен алынған мәні 

 

Беріктік қор коэффициентінің  жанама кернеумен алынған мәні 

 

Беріктік қор коэффициентінің  В-В қимасындағы қорытынды мәні

 

Г-Г қимасы (7.2 сурет). Бұл қимадағы кернеулердің мәні  білік диаметрі 60 мм-ден 50 мм-ге өтер жерінен анықталады: және : болғандықтан  ;

Осьтік кедергі моменті

 

Нормаль кернеудің амплитудасы

 

Полярлық кедергі моменті

 

Жанама кернеу циклының орта кернеуі  мен амплитудасы

 

Беріктік қор коэффициентінің  нормал кернеумен алынған мәні 

 

Беріктік қор коэффициентінің  жанама кернеумен алынған мәні 

 

Беріктік қор коэффициентінің  Г-Г қимасындағы қорытынды мәні

 

Б-Б қимасы (7.2 сурет). Бұл қимадағы кернеулердің мәні  кілтек ойығына сүйеніп алынады:  ;

Июші момент 

Иілуге қарсылық моменті (d=14 мм, t₁= 5,5 мм болғанда)

 

Иілу кернеуінің нормал амплитудасы

 

Бұралуға кедергі моменті 

 

Жанама кернеу циклының орта кернеуі  мен амплитудасы

 

Беріктік қор коэффициентінің  нормал кернеумен алынған мәні 

 

Беріктік қор коэффициентінің  жанама кернеумен алынған мәні 

 

Беріктік қор коэффициентінің  Б-Б қимасындағы қорытынды мәні

 

Алынған мәндерді кестеге жазамыз:

10.1 кесте

Қимаа	А-А	В-В	Г-Г	Б-Б
Қор коэффициенті	11,8	5,35	6,04	6,34

Барлық қималарда s>[s].

11. Тісті дөңгелектер мен мойынтіректердің қондырулары

МЕСТ 25347-82 бойынша қондырулар

Тісті дөңгелекті білікке 

Мойынтіректер астындағы білік мойындарын к6 білік ауытқуымен орындаймыз. Тұрықтағы сыртқы тесік сақиналарының ауытқуын Н7.

Мойынтірек қақпақтарын

Біліктер мен майұстағыш сақиналар

Тығыздағыш астындағы біліктер мен тесік қақпақтар 

Жетектегі білік 

Муфта астындағы жетекші білік  һ6.

Кілтек

12. Май сапасын таңдау

Тісті іліністердің майлануы, тісті дөңгелектің тұрықтың ішінегі деңгейге дейін құйылған майға батуы арқылы жүзеге асады. Дөңгелектің бату мөлшері шамамен 10 мм.

Май тұтқырлығын таңдаймыз. Түйісудің  мүмкіндік кернеуі σ_Н=366,6 МПа және жылдамдық v=3,91 м/с болғанда майдың қажетті тұтқырлығы 28*10⁶ м²/с. МЕСТ 20799-75 бойынша И-30А индустриалды майын таңдаймыз.

Мойынтірек қуыстарын УТ-1 пластикалық майлау материалымен толтырамыз.

13. Бәсеңдеткішті жинау

Жинау алдында бәсеңдеткіштің тұрқының ішкі жақтауларын мұқият тазалап, майұстағыш сырмен сырлайды.

Жинауды жинау сызбасына сүйеніп, білік тораптарынан бастап жүргізеді

Жетекші білікке 80-100⁰С температурадағы майда қыздырылған майұстағыш сақиналар мен шарикті мойынтіректерді отырғызады.

Жетектегі білікке кілтекті орналастырып, тісті дөңгелекті қысыу арқылы білік кертігіне дейін орнатады. Содан соң майда қыздырылған төлкені, артынан майұстағыш сақинаны, шарикті мойынтіректі отырғызамыз.

Жиналған біліктерді бәсеңдеткіш  тұрыққа орналастырып, тұрықтың қақпағын арасына герметик жағып тұрыққа жабамыз. Қақпақтың бекіткіш бұрандаларын қатырамыз.

Мойынтірек қуыстарына пластикалық материалды жағып, реттеуші қаңылтырларды салып, мойынтірек қақпағын жабамыз.

Тесік қақпақтарды орналастырмас  бұрын олардың ойықтарына ыстық  май сіңірілген киіз тығыздағыштарды  орнатады. Сосын біліктердің айналып  тұрғанын тексеріп (біліктер қолмен бұралуы  керек), қақпақтарын жабады.

Майды ағызатын тығынды, май өлшегішті  орындарына бұрап қояды.

Тұрыққа 1,32 литр май құйып, көру тесігін  техникалық кағаздан жасалған тығыздағышын салып, бұрандамалармен орнына бекітеді.

Жиналған бәсеңдеткішті айналдырып, арнайы бағдарлама арқылы сынақтан өткізеді.

 

Қорытынды

Жұмыс тапсырмаға сай орындалды. Бір  сатылы қиғаш тісті цилиндрлі  бәсеңдеткіштің жобасы жасалды.

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Анурьев В.И., инж. Справочник конструктора-машиностроителя. Изд. 3-е, переработ. М., изд-во «Машиностроение», 1968
2. Дунаев П.Ф., Леликов О.П. Конструктирование узлов и детальей машин: Учеб. пособие для машиностроит. спец. вузов.-4-е изд, перераб.и доп.-М: Высш шк.,1985-416с., ил.
3. Иванов М.Н. и Иванов В.Н. Детали машин. Курсовое проектирование. Учеб.пособие для машиностроит. вузов. М., «Высш.школа», 1975.
4. Куликов В.П., Кузин А.В., Демин В.М. Инженерная графика: учебник.-2-е изд., испр.и доп.-М: ФОРУМ: ИНФРА-М, 2007.-368с. –(Профессиональное образование)
5. Решетов Д.Н. Детали машин: Учебник для студентов машиностроительных и механических специальностей вузов.-4-е изд., перераб.и доп.-М: Машиностроение, 1989.-496 с: ил.
6. Курсовое проектирование деталей машин: Учебное пособие / С.А.Чернавский, К.Н.Боков, И.М.Чернин, Г.М.Ицкович, В.П.Козинцов.-3-е изд., стереотипное. Перепечатка с издания 1987г.-М: ООО ТИД «Альянс», 2005.-416 с.