Математикалық ұғымдар

                                  Математикалық ұғымдар

    Сабақтың  тақырыбы: Математикалық ұғымдар.

    Сабақтың  мақсаты:

    1. Математикалық ұғымдар (уақыт, масса, ұзындық, аудан, көлем) туралы алғашқы түсініктер қалыптастыру, нақтылау.

    2. Математикалық терминдерді дұрыс қолдана білуге үйрете отырып, сөздік қорларын молайту.

    3. Оқушыларды ойын арқылы математика пәніне қызығушылығын арттыру және зейінді болуға тәрбиелеу.

    Сабақтың  типі: Аралас сабақ.

    Сабақтың  түрі: Интерактивті сабақ.

    Сабақтың  көрнекілігі: Интерактивті тақта, электрондық оқулық.

    Сабақтың  барысы:

    I. Ұйымдастыру кезеңі.

    II. Психологиялық дайындық.

    Кел, балалар, келіңдер

    Математиканы  көріңдер.

    Қане, қарап шығыңдар

    Білім барда оқу бар.

    III. Жаңа сабақ

    1. Дидактикалық ойын.

    Ойынның мақсаты: қарапайым салыстыру терминдерін мысал-сөздер арқылы қалыптасты-

    ру, сөздік қорларын молайту.

    Ойын  мазмұны: Мұғалімнің мақсаты бағдарламаға сәйкес тиісті түсініктерді білдіретін сөздердің қарсы мағынасын ойлатып, сөйлеуге, сөз тіркестерін дұрыс табуға үйрету. Мәселен, «Дариға Жәнібектен биік», ал «Жәнібек Дариғадан аласа». «Сызғыш жолақша-

    дан ұзын, жолақша сызғыштан қысқа». «Бекзаданың сөмкесі жеңіл», ал «Бекжанның сөмкесі ауыр». «Сөреде жасыл  шаршылар көп, сары шаршылардың саны аз».

    Ойын  осылайша жалғаса береді. Бұл ойын салыстыруға берілген тапсырмалады жылдам түсінуге себтігін тигізеді.

    2. Ойын: «Қай уақыт, сағат неше?»

    Ойынның мақсаты: Уақыт туралы түсініктерін дамыту.

    Қажеті  құрал-жабдықтар: сағат моделі, күн тәртібі туралы суреттер.

    Интерактивті  тақтадан оқушы күн тәртібі туралы суреттер көрсетіледі. Мұғалім суреттерді көрсете отырып сұрақтарға жауап  алады.

    - Бұл қай уақыт?

    - Оқушы сағат нешеде тұрды?

    - Сабақ нешеде басталады?

    - Сабақ нешеде аяқталады? - деген және т.б. сұрақтар қойып оқушыларға уақыт туралы түсініктерін байқауға болады.

    3. Электрондық оқулықпен жұмыс.

    - Балалар, электорндық оқулықтың  3-модуліне кірейік. Бейнеқатарды  мұқият тыңдайық.

     

     

    1-сурет. 1-сынып. Математика ЭО-ның үшінші  модулі. 

    - Ендеше уақытты тағы басқа  қандай өлшем бірліктермен өлшейді  екенбіз?

    - Сағат, минут, секундпен өлшейміз.

    - Олай болса, №1-тапсырманы әрқайсымыз жекелей компьютерімізде орындап көрейік.

    2-сурет.  Математика 1-сынып. ЭО-ғы 1-тапсырма.

     

    - Уақытқа байланысты қандай қорытынды  жасауға болады екен.

    жыл

    минут апта

    секунд тәулік

    ғасыр

    №2-тапсырма.

    - Тақтадан көрсетілген мына бейнеқатарды  мұқият тыңдап, оқиғаның себебін  анықтайық.

     

    - Ненің даусы қатты шықты?

    - Сендер қалай ойлайсыңдар, неліктен  қоян жоғарыда /шыршаның үстінде/

    - Аюдың салмағы ауыр, сондықтан  қоян жоғары көтерілді.

    - Қоянның салмағы жеңіл, сондықтан  ол жоғарыда.

    - Оқиғаның себебін ары қарай  тыңдайық. Сендер дұрыс айтасыңдар. Ендеше аңдардың

    салмағын  анықтауды салыстыру ( >, < ,= ) таңбаларымен көрсетіңдер.

    4-сурет.  Математика 1-сынып. ЭО-ғы 2-тапсырма.

    №3-тапсырма.

    - Бейнеқатардан 3-тапсырманың түсіндірмесін  тыңдайық.

     
 

    - Ендеше, затты өлшеу үшін, таразылар  қажет екен.

    - Сендер тағы басқа қандай таразыларды  білесіңдер?

    - Тақтада көрсетілген түрлі таразылардың  суреттерімен танысайық.

    - Сенің салмағыңды қай таразымен  өлшеген тиімді?

    - Бір қорап қантты өлшеу үшін, қай таразыны пайдалануға болады?

    - Бір қорап қант неше килограмм  екен?

    - «Килограмм» ұғымын қай жерден  естідіңдер?

    /Тақтаның  мүмкіндіктерін пайдаланып, бірнеше  мысалдар мен тапсырмалар орындап  көрсету./ Мысалы,

    - Бір килограммдық бір қорап  қант ауыр ма?

    - Бір килограммдық екі қапшық  ұн ауыр ма?

    - Таразы тепе-теңдік жағдайда болу  үшін, не істеуге болады?

    Балалардың  әр түрлі жауаптары болуы мүмкін. / 1 қапшық ұнды алуға болады немесе 1 қорап қанттың жанына тағы 1 қорап  қант қосуға болады./

    - Алманыың қанша тартатынын білу  үшін, қандай әрекеттер жасаймыз?

    - Таразының табағының оң жағына 1 килограммдық кір тастарын қойып  тексеруге бола ма?

    - Бұл тапсырмаларды орындау барысында  нені білдік?

    - Заттарды өлшеуге болатынын білдік.

    - Ендеше, балалар заттардың салмағын  өлшеу үшін қолданатын бірліктерді  математикада масса бірлігі дейді.

    - Ал енді, тапсырманы ары қарай  орындайық. Қандай заттарды өлшеуге  болатынын көрсетіңдер. 

    №4-тапсырма. Бейнеқатарды тыңдайық.

     

    - «Суат» деген сөздің мағынасы  не? /Бейнеқатарды тоқтатып, төмендегі  сұрақты қою./

    - Сендер қалай ойлайсыңдар, қайсысының  ішінің көлемі артық?

    Оқушылардың жауабынан кейін, бейнеқатарды ары  қарай жалғастырып тыңдап, тапсырманы орындау тапсырылады.

     
 

    - Сұйық заттарды немен өлшедік?

    - Ыдыстармен.

    -Ыдыстардың  үлкен-кішілігіне қарай немесе  көлемінің әр түрлі болуына  қарай сыйымдылығы да әр түрлі  болады екен.

    Сергіту сәті. «Жылдам ойлан!» ойыны.

    Мұғалім:

    - Қазір біз қақпадан өтеміз! Егер  мен қақпа «биік» десем тік  жүресіңдер.

    - Қақпа «аласа» десем еңкейесіңдер.

    Кімде-кім  уақытында еңкеймесе немесе бойын  тік ұстамаса, ойыннан шығады.

    Мұғалім:

    - Біз спорт дүкеніне келдік. Әр  түрлі спорт құралдары көп  екен. Егер мен секіргіш жіптің  ең ұзыны десем қолдарыңды  жандарыңа созып тұрыңдар.

    Ал  ең қысқасы десем, қолдарыңды алға созып  отырыңдар.

    Ойын  осы ретпен жалғасады. 
 

    9-сурет.  Математика 1-сынып. ЭО-ғы 5-тапсырма. 

    - Екі оқушы шығып бойымызды салыстырайық.

    - Кімнің бойы биік?

    - Кімнің бойы аласа екен?

    - Мұғалім стөлі мен оқушы партасын салыстырайық.

    - Қайсысы үлкен, қайсысы кіші?

    №6-тапсырма. Биіктікке және ұзындыққа байланысты заттарды салыстыру өзіндік жұмыс ретінде орындалады. 

    10-сурет.  Математика 1-сынып. ЭО-ғы 6-тапсырма. 

    Сергіту сәті. «Артық фигураны тап» ойыны.

    Мақсаты: заттардың белгілерінің біреуі бойынша  балаларды салыстыруға үйрету, логикалық  ой-өрістерін дамыту.

    Интерактивті  тақтада бірнеше геометриялық фигуралар  көрсетіледі. Олардың бірі басқа  пішінді болады. Мысалы, әр түрлі  мөлшердегі 5 дөңгелек және 1 шаршы.

    (сурет  қою)

    - Артық фигураны тап. Неге олай ойлайсың?

    - Шаршы қандай геометриялық фигура?

    Шаршы туралы білетіндерін еске түсіру мақсатында тапсырманы түрлендіруге болады.

    №7-тапсырма.

    - Бейнеқатарды тыңдайық.  
 

    11-сурет.  Математика 1-сынып. ЭО-ғы 7-тапсырма. 

    Бұл тапсырмада біз аудан туралы ұғыммен  таныстық .

    - Ауданды табу үшін не істеді?

    - Шаршыларға бөлді. 

    - Шаршылардың саны қайсысын да  артық болса, сол жердің ауданы  үлкен екенін білдік.