Шығыс Қазақстан

     35 спорт мектебінде 19,6 мың адам айналысады, бұл былтырғы жылмен салыстырғанда 217 адамға артық.

      62 халықаралық жарыстарға 288 спортшы  және 243 республикалық жарыстарғы 2635 спортшы қатысты. Әр түрлі спорт  түрлері бойынша өңір спортшылары 3,8 мың медаль жеңіп алды.

      Халықаралық сыныптағы 9 спорт шебері, 84 спорт шебері, 292 спорт шеберіне үміткер, 1 разрядты  444 спортшы дайындалды.

      2.12. Бюджет. Есепті кезеңде мемлекеттік бюджетке төлемдердің түсімі 110,0 млрд. теңгені құрады, орындалу – 110,3% немесе жоспардан тыс 10,3 млрд. теңге түсті.

      Облыс бюджетіне 45,4 млрд. теңге түсті, болжам 101,6%-ға орындалды.

     01.01.2011 ж. жағдай бойынша облыс бюджетінің шығыс бөлігі 160,1 млрд. теңгеге немесе есепті кезеңге қаржыландырудың жинақ жоспарына 99,2% орындалды. 
 

     3. Өңір дамуының 2011 жылға және орта мерзімді перспективаға арналған негізгі нысаналы индикаторлары. 
 

№ р/с	Сала, нысаналы индикатор  атауы	Өлш. бірл.	2011 ж.	Орта мерзімді кезең
				2012 ж.	2013 ж.	2014 ж.
1	2009 жылдың деңгейіне  қарағанда ЖӨӨ өсуі	%	113	116,2	119,8	124,5
Өнеркәсіп
2	ЖӨӨ құрылымындағы  өңдеу өнеркәсібінің үлесі	%	22	23,1	24,2	25,4
3	Өңдеуші өнеркәсіптегі еңбек өнімділігі	млн.теңге/ ад.	9,5	10,2	10,8	12,2
4	Өндеу өнеркәсібі жиынтық өндіріс көлемінде шикізат емес экспорт үлесі	%	53	53,5	54	54,5
5	Жалпы экспорт көлеміндегі шикізат емес экспорттың үлесі	%	80,2	80,3	80,4	80,5
6	ЖӨӨ энергия  сыйымдылығының төмендеуі	%	2	4	6	10
7	Мемлекеттік мекемелер мен ұйымдар, жүйе құраушы кәсіпорындардың сатып алуда қазақстандық мазмұн  үлесі:  тауарлар  бойынша жұмыстар  мен қызметтер бойынша	%	48,6 96,2	52,7 96,8	58 97,4	60 97,8
8	ИСО стандартын енгізген кәсіпорындар мен ұйымдар	бірл.	238	245	255	265
9	Инновациялық-белсенді кәсіпорындар саны	%	6,3	9,1	11,9	14,7
Ауыл  шаруашылығы
10	АӨК-де еңбек  өнімділігінің өсуі	рет	1,18	1,35	1,65	1,78
11	Ауыл шаруашылығының табиғи көлем индексі	%	103	102	103	103
12	АӨК еңбек өнімділігі өсуі	млн.дол. США	24,2	33,0	51,8	70,4
13	АӨК жалпы қосымша құн ұлғайту	%	12	13	14	15
Шағын және орта бизнес
14	ЖӨӨ құрылымында  шағын және орта бизнес үлесі	%	21,7	22,9	24,1	25,1
Сауда
15	Бөлшек тауарайналымының табиғи көлем индексі	%	102	103	104	106
16	Көптеп сату тауарайналымының табиғи көлем индексі	%	101	101,5	103	104,5
17	Тұтыну бағалар  индексі	%	108	108	108	108
18	1000 адамға сауда  алаңдарымен қамту.	кв.м.	16	177	191	203
Инвестициялар
19	Экономиканың  басым салаларының негізгі капиталына инвестиция көлемі	млрд. теңге	87,9	91,3	94,9	98,9
Туризм
20	Туризм саласында  қызмет ұсынатын ұйымдардың жинақ кірісі	млн. теңге	2907,2	2984,9	3040,9	3109,9
Қоршаған  ортаны қорғау
21	Атмосфераға ластаушы заттарды тастаудың жалпы үлесі	ЖӨӨ тн/млн. теңге	0,23	0,23	0,22	0,21
22	Атмосфераға ластаушы заттарды жалпы тастау нормативтерінің белгіленген көлемі	мың тонна	186,31	186,31	177,98	177,98
23	Су объектілеріне  нормативті-тазартылған ағын судың  тасталуы	млн.м³	98,47	98,47	96,71	96,71
24	Ормандарды  қалпына келтіру ауданы	га	1310	1320	1330	1340
Энергиямен қамту
25	Электр энергиясын өндіру көлемі	млн.кВтч	8150	8150	8100	8150
26	Электр энергиясын тұтыну көлемі	млн.кВтч	8750	9110	9480	9840
27	Энергияның  балама көздерін пайдалану үлесі	%	0,54	1,4	1,35	1,3
28	Электр желілеріндегі  АЕМ базалық нормативті техникалық шығындар	%	6,9	6,88	6,83	6,82
29	Электр желілеріндегі  АЕМ базалық нормативтен тыс техникалық шығындар	%	0,22	0,18	0,16	0,14
Сумен қамту
30	Тұрғындардың, с.і. ауыл тұрғындарының орталықтандырылған сумен қамтуға қол жету деңгейі	%	78,7    53,0	80,0    56,0	82,9    62,4	84,1    65,1
31	Нормативті  шығындар деңгейі	%	20,7	19,4	18,1	16,8
Жылумен қамту
32	Жылу энергиясын өндіру көлемі	мың Гкал/с	5302	5363,9	5406,8	5445
33	Электр желілеріндегі  базалық ТМС нормативтік техникалық шығын	%	15,5	15,3	15,1	15,0
34	Электр желілеріндегі базалық ТМС нормативтен тыс техникалық шығындар	%	0,24	0,24	0,23	0,22
Су  бұру
35	Халықтың су бұру қызметтерімен қамтылу деңгейі	%	64	65	66	67
Көлік
36	Жақсы және қанағаттанарлық  жағдайдағы автожолдар үлесі: жергілікті республикалық	%	66 85	68 86	70 87	72 89
37	Жолаушы автокөлік  қатынастарымен қамтылмаған елді мекендер үлесі	%	39,6	37,1	34,6	32,1
Байланыс
38	Жергілікті  телефон байланысын сандандыру деңгейі	%	95	97	98	100
39	Интернеттің, с.і. кең жолақты қол жету 100 тұрғынға пайдаланушы тығыздығы	%	27,2	30,4	34,1	37,8
40	1000 және одан  көп тұрғындар саны бар елді  мекендердің мобильді байланыс  қызметімен қамтылуы	%	87	91	95	98
Тұрғын  үй құрылысы
41	Барлық қаржыландыру көздері бойынша тұрғын үй берудің  өсу қарқыны	%	119,8	98,3	106,4	102,7
Білім беру
42	Жалпы саннан балаларды  мектепке дейінгі тәрбие және оқытумен қамту	%	75	80,9	81,7	82,2
43	Электронды  оқытуды пайдалану көлемі: орта  мектептер ұйымдар	%	9,4 9,3	29,0 16,2	38,7 25,5	54 32,6
44	Техникалық және кәсіби білім беретін мекемелер түлектерінің жұмысқа орналасу және қамтылу үлесі (оқу бітіргеннен кейінгі бірінші жыл)	%	70	74	74,5	77,5
Денсаулық сақтау
45	Күтілетін өмір сүру ұзақтығы	жыл	67,4	67,5	67,6	67,8
46	1000 ад. тұрғынға  жалпы өлім	ад.	10,1	9,3	8,5	7,8
47	100000 тірі туылғанға ана өлімі	бірл.	26,7	25,2	23,7	22,2
48	1000 тірі туылғанға нәресте өлімі	бірл.	20,7	19,5	18,4	17,2
Мәдениет
49	Халықтың мәдениет саласында қызмет сапасымен қанағаттану  деңгейі	%	47	50	52	54
Дене  шынықтыру және спорт
50	Тұрғындарды, с.і. балалар мен жасөспірімдерді  дене шынықтыру және спортпен қамту	%	18,1  10,5	19,6  10,8	21,5  11,3	22,4  11,7
51	Жалпы спорт  шеберлері санынан халықаралық  сыныптағы спорт шеберлері үлесі	%	14	14,5	15	15,5
Әлеуметтік қорғау
52	Жұмыссыздық деңгейі	%	6,2	6,1	6,1	6,1
53	Күн көріс деңгейінен кірістері төмен тұрғындар үлесі	%	9,5	9,2	8,9	8,7
Тілдерді  дамыту
54	Мемлекеттік тілді  меңгерген тұрғындар үлесі	%	70,5	72	74	75
55	Мемлекеттік, орыс және ағылшын тілін меңгерген халық үлесі	%	2	2,2	2,6	3,1
Жастар  саясаты
56	Жастардың әлеуметтік оптимизм деңгейі	%	47	51	56	62
Мемлекеттік қызметтер
57	Компьютерлік  сауаттылыққа оқыған тұрғындар үлесі	%	5	10	20	40
58	Әлеуметтік  маңызды қызметтерді электронды түрге ауыстыру	%	10	20	30	50
59	Облыс әкімі  аппаратындағы электронды құжатайналым үлесі	%	55	60	70	80
60	Тұрғындардың  компьютерлік сауаттылығы	%	20	25	30	35
Жергілікті  өзін-өзі басқару
61	Тұрғындардың  жергілікті өзін-өзі басқару институттары қызметіне қанағаттануы	%	5	7	10	15
62	Жергілікті  өзін-өзі басқарумен қамтылған әкімшілік-аумақтық бірліктер саны	%	10	15	20	25
Құқықтық  тәртіп
63	Тұрғындардың  ішкі істер органдарына сенім  білдіру деңгейі	%	51	52	53	54
64	10 мың тұрғынға  жалпы қылмыс деңгейінің төмендеуі	бірл.	109	108	107	106

      

      4. Өңірдегі инвестиция үшін тартымды бағыттар.

      Шығыс Қазақстан – барлық жағынан алғанда  бірегей өңір, соның ішінде инвестициялық  тартымдылығы және экономикалық қызметтің  көптеген салаларында өзара ынтымақтастыққа  қызығушылықты арттыруда да.

      Өңір  қойнауларында пайдалы қазбалардың  алуан түрлі шоғырланған (түсті және қара, асыл, сирек және сирек жер металдары, көміртегі, көмір, жанатын тақтатас, мұнай, газ, руда емес шикізат және минерал сулары). Бірақ осы уақытқа дейін өткізілген геологиялық барлау жұмыстары бір километрден аспайтын жер қабатын қамтыған,  және осы қабатта анықталған қорлар кейбір кен орындары бойынша таусылған, ал қалғандары бойынша қолданыстағы өндіріс қуаттарын тағы 20-25 жылға қамтамасыз етеді.

      Сондықтан, өңірдің ғана емес, сонымен бірге жалпы Қазақстанның экономикасын дамыту үшін қажетті пайдалы қазбалардың орасан және бірегей жаңа кен орындарын анықтау мүмкіндігі бар терең жер астында перспективалы қуатты геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу қажеттілігі бар.

      Негізгі саласы түсті металлургия болып табылатын өнеркәсіп секторы шикізатты бағытта болып қалуда, себебі қорғасын, мырыш және мыс бойынша  оларды өндіру сәтінен бастап дайындық сатысы өзгермеген, тантал және берилий – прокатқа ғана шыққан, титан – прокат сатысына енді ғана ауысты, яғни дайын бұйымдар деңгейіне дейін әлі алыс.

      Сонымен бірге әлемдік тәжірибеде ғана емес, сондай-ақ көрші Ресейде бұлардың көбі бойынша дайын бұйымдар шығару бойынша өндіріс бар, мұнда осы өнім түрлері бойынша қосымша құнның негізгі бөлігі шоғырланған.

      Алтын мен күміс зергерлік бұйымдар дайындау үшін негізгі материал болып  табылатыны белгілі. Сонымен қатар  оларды шығару көлемінің салыстырмалы үлкен болғанымен өңірдің ғана емес сондай-ақ Қазақстанның зергерлік бұйымдардың жеке өндірісі жоқ.

      Өңірде  жеңіл автомобильдер, автобустар және тракторлар құрастыру бойынша құрастыру өндірістері бар, оларда тораптар және агрегаттардан бастап соңғы бұрандаларға дейін импортпен әкелінеді, яғни осы құрастырушы өндірістері үшін құрауыштар дайындау өндірістерін құру қажеттігі туындайды.

     Облыс аумағының 30 %  май қарағай, балқарағай, көктерек, қайың  сияқты ағаштардан тұратын және Қазақстанның іскерлік ағашның 70 %  жұмылдыратын ормандар құрайды. Сонымен қатар, бұрын қатты дамыған  ағаш өндеу саласы, бүгінгі күні құлдыраған, және қайта қалпына келтіруді қажет етеді.

     Өңірде сарқылмайтын энергетикалық  мүмкіндіктер бар. Жыл сайынғы электр қуатын (шамамен 7 млрд. кВт сағ) өндіру көлемінің 70 %-ы су электр станцияларына, ал қалғаны- жылу электр станцияларына тиесілі.

     Сонымен қатар, бүгін электр қуаты тапшылығы 800 млн.кВт/сағ құрайды, және қосымша қуат енгізілмесе өңір экономикасының өсуімен қатар өсе береді.

     Маңызды бас артерия -Ертіс өзені мен оны тармақтарында қажет электр қуатын өндіруге жеткілікті мүмкіндік бар, және оның өндірудің өзіндік құны жылу станцияларына қарағанда әлдеқайда арзан және мұндай мүмкіншілік Қазақстан өңірлерінің ішінде тек қана осы облысқа тән.

     Сондықтан өңір өзендерінде орта және шағын су электр станцияларының құрылысы қажет етіледі. Сонымен қатар осы бағыттағы электр қуатын өндірудің балама (қалпына келтірілетін) көздерін пайдалану бойынша жобаларды іске асыруға мүмкіншілік бар.

     Бүгінгі күні экономиканың жеткілікті дамыған  салаларының бірі ауыл шаруашылығы  болып табылады. Осы бағытта мал өнімділігін жоғарылату мақсатында жайылымның тиімділігін жоғарылатудың маңызы зор.

      Алайда  суландырудың аздығы себебінен көптеген жайылымдар жеткілікті тиімді пайдаланылмайды. Осыған орай, терең су ұңғымаларын бұрғылау арқылы малға арналған сумен қамтамасыз ету қажет.

      Өңірдің ауылшаруашылығы негізінен мал  шаруашылығына бағытталғандықтан көптеген ауылдық өңірлер тек қана мал шаруашылығымен айналысады. Сонымен бірге осы өңірлерде мал шаруашылығы өнімдерін терең қайта өндеу бойынша кәсіпорындар дамымаған.

      Ауылшаруашылғы  өнімдерін қайта өндеу бойынша  жұмыс істеп тұрған кәсіпорындар технологиялық құрал-жабдық және технология деңгейі бойынша қазіргі талаптарға сәйкес келмейді және жаңартуды қажет етеді.

      Өңірдің инфрақұрылымдық кешені жеткілікті дамыған, бірақ сонымен қатар  мемлекеттік-жеке меншік әріптестік арқылы шешуді қажет ететін нақты проблемалары бар, себебі қомақты қаражат қажет. Мысалы, облыстың солтүстік-батыс өңірлері тұрғындарының оңтүстік-шығыс бөлігі және облыс орталығымен ең қысқа жол арқылы тұрақты байланыс орнату мақсатында Бұқтырма су қоймасы арқылы көпір салу, қалада көлік ағыны жүктемесін азайту және қаладағы экологиялық жағдайды жақсарту мақсатында облыс орталығында бірнеше көпір және жол өткелдерін салу, тұрғындарға қолайлы тіршілік ету ортасын құру үшін Өскемен қаласының өнеркәсіптік аймағынан тұрғындарды қаланың сол жақ жағалауына көшіру, өңірдің көліктік мүмкіндіктерін ұтымды пайдалану мақсатында өзен параходының жұмыс істеуін қайта жандандыру, шалғай өңірлерге жетуді қамтамсыз ету және сол жерлерде жаңа өндірістерді дамытуға жағдай жасау үшін өңірдің шығыс аумақтарында көлік айналымын құру мақсатында Зырян-Майқапшағай-Аягөз теміржол желісін салу қажеттігі.

      Бұдан басқа, осы әріптестік қатынастарда білім, денсаулық сақтау, мәдениет, әлеуметтік қорғау, туризм және спорт объектілерін салуда  шексіз мүмкіндіктер бар.

       

     5. Қазақстан Республикасының үдемелі индустриялық-инновациялық дамуының 2010-2014 жылдарға арналған бағдарламасының іске асырылуы.

     Аталған бағдарламаны іске асыру мақсатында 2011 жылы Шығыс-Қазақстан облысының аумақтарын дамытудың 2011-2015 жылдарға арналған бағдарламасы және өңірдің барлық 19 әкімшілік- аумақтық бірліктері бойынша осындай жоспарлар, сондай-ақ оларды іске асыру жөніндегі Іс-шаралар жоспарлары әзірленді және бекітілді.

     Қарастырылып  отырған бағдарламаны іске асыруға көзделген индустрияландыру картасына облыс бойынша жалпы құны 493,5 млрд.теңгені құрайтын 29 инвестициялық жоба кірді, соның ішінде республикалық маңызы бар 8 жоба бар. 2010 жылдың қорытындысы бойынша жалпы құны 139 млрд. теңге құрайтын 12 жоба іске асырылды. Осы жобалар бойынша объектілерді толық қуатына енгізу тауарлы өнімнің жыл сайын қосымша 97 млрд. теңгеге өсуін, мемлекеттік бюджетке 7 млрд. теңгеге салық төлемдерінің өсуін және 1,5 мың жаңа жұмыс орындарын ашуды қамтамасыз етеді.

     2015 жылға дейін индустрияландыру картасына тауарлы өнімнің 16 % өсуін және қосымша 25 мың жұмыс орындарын ашуды қамтамасыз ететін, жалпы құны 580 млрд. теңге құрайтын  67 жобаны енгізу (жыл сайын өзектендіру кезінде) жоспарлануда.

     2011 жылы жалпы құны 44,4 млрд. теңгені құрайтын 10 инвестициялық жобаны іске асыру жоспарланды.

     Облыс және оның өңірлерін дамыту бағдарламаларында  көрсетілген 2011 жылға және орта мерзімді перспективаға (2012-2014 жылдар) арналған салалар бөлінісіндегі өңірді дамытудың негізгі нысаналы индикаторлары осы паспорттың 3 бөлімінде көрсетілген.

     

 

6. Қосымша

1. Шығыс Қазақстан облысының картасы

 
 

                     
 

2. Облыс бойынша  жалпы мәліметтер 

Құрылған  жылы	1932 жыл
Аумағы, мың шаршы км	283,3
Тұрғындар саны, мың адам, (2011 жылдың 1 қаңтарына)	1396,7
соның ішінде, %
қалалық	57,9
ауылдық	42,1
ерлер	47,4
әйелдер	52,5
Ұлттық  құрамы, %
қазақтар	54,5
- орыстар	40,5
- басқалар	5,0
Әкімшілік-аумақтық бөлініс
- қалалар: Өскемен, Семей, Риддер, Курчатов, Аягөз, Шар, Зайсан, Зырян, Серебрянск, Шемонаиха	10
- ауылдық аудандар:	15
- кенттер:	3
- ауылдық округтер	252
Жергілікті  өкілетті органдар депутаттары, барлығы:	310
облыстық мәслихаттар	42
аудандық мәслихаттар	196
қалалық мәслихаттар	72
Облыс орталығы – Өскемен қаласы
құрылған  жылы	1720
тұрғындар саны, мың адам	318,2
қала аумағы, шаршы км.	600

 
 

Облыстың  әкімшілік-аумақтық бөлінісі
Аудандар, қалалар атауы	Облыс/аудан орталығы	Аумағы, мың шаршы.км.	Ауылдық және кенттік елді мекендер саны	Өскемен қ. дейін қашықтық, км.	Ауылдық және кенттік округтер саны
Облыс	Өскемен қ.	283,3	789		255
Өскемен қ.		0,6	7		1
Семей қ.		27,7	37	249	14
Риддер қ.		3,4	9	134	2
Курчатов қ.		0,002		372
Абай ауданы	Қараул а.	21,1	11	400	9
Аягөз ауданы	Аягөз қ.	49,5	65	320	24
Бесқарағай ауданы	Бесқарағай а.	11,3	30	363	10
Бородулиха ауданы	Бородулиха а.	7,2	66	200	19
Глубокое ауданы	.Глубокое кенті	7,3	42	34	17
Жарма ауданы	Қалбатау а.	22,6	66	113	22
Зайсан ауданы	Зайсан қ.	10,4	36	477	8
Зырян ауданы	Зырян а.	10,5	47	186	14
Катонқарағай ауданы	Үлкен Нарын а.	13,2	51	282	13
Көкпекті ауданы	Көкпекті а.	14,6	56	200	18
Күршім  ауданы	Күршім  а.	23,2	55	219	12
Тарбагатай  ауданы	Ақсуат а.	23,8	65	375	17
Ұлан ауданы	Молодежный кенті	9,5	48	18	18
Үржар ауданы	Үржар а.	23,4	55	510	27
Шемонаиха ауданы	Шемонаиха а.	4,0	39	180	10