Висмут

Жоспар:

І. Кіріспе ..........................................................................................................3

ІІ. Әдебиетке шолу........................................................................................6

ІІ. Негізгі бөлім.............................................................................................10

3.1 Препараттың жануар ағзасына  әсері……..............................…......….10

3.2 Висмут қосылыстары  .............................................................................12

3.3 Висмут препараттары.............................................................................14

IV.  Қорытынды...........................................................................................19

V. Қолданылған  әдебиеттер тізімі............................................................20

VI. Қосымша

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

І. Кіріспе

Висмут ( лат. Wismuthum ) Ві –  элементтердің периодтық жүйесінің Vтобындағы химиялық элемент.Атомдық ядросы 83, атомдық массасы 208,980. Висмут 16 ғасырдан белгілі болғанымен химиялық элемент екендігі 18 – ғасырдың ортасында ғана дәлелденді. Бір ғана тұрақты изотопы ( ²º³Ві )  бар. Қосылыстарында 2, 3 және 5 валентті. Висмут жәй зат күйінде күміс түсті ақ металл, морт сынғыш, оңай ұнтаұталады, тыыздығы 9,8 г\ см³, балқу температурасы 271ºС , қайнау температурасы 1560ºС . Ауада оксид қабығын түзіп сақталады. Висмут қыздырганда оттекпен қосылып Ві2О3 оксидін түзеді. Висмуттың (3) валентті оксиді висмут нитраттарын қыздыру арқылы да алынады, оның амфотерлік қасиеті де бар. Висмут сұйылтылған күкірт қышқылында және тұз қышқылында ерімейді, бірақ азот қышқылымен, азот және тұз қышқылдарының қоспасымен әрекеттеседі. Висмут күкірт және галогендермен реакцияға түсіп, сульфиттер мен галидтер түзеді. Висмут пен германий металынан жасалған  құйманың балқуы өте төмен (45ºС ) болады, сондықтан оны термометрлік автоматтарда пайдаланады. Балқу температурасы төмен болғандықтан әрі жылуды жақсы өткізгендіктен висмуттың қосылыстары  оңай балқитын құймалар , өткізгіштер даярлауда, ал сұйық висмут атомдық реакторларда  жылу тасымалдағыш ретінде қолданылады.

Аталуы. 1819 жылы Шведтік химик И. Берцелиус химиялық номенклатурасын енгізген. Элементтің атауы бірқалыпты, басқаша атауы жоқ.

Құрамы. Қалыпты қысымда тек қана бір ромбоэдрикалық модификациясы бар. Висмутты қайнату кезінде оның көлемі( мұз сияқты) кішірейеді, қатты висмут сұйықтық түрінен де жеңіл. Күшті қысым кезінде металдық висмуттың басқа модификациясы болады. Висмут әлсіз, ұнтақта тез араласады. Висмут- металлдар арасындағы өте күшті диамагнетик.Құрғақ ауада висмут тотықпайды, ылғалды атмосферада біртіндеп тотығу қабаттарымен қапталады. 1000ºС жоғары қыздырғанда оксидті негіз Ві 203 түзеді. Ві 203 хлорлы суспензияда тотығуы 100º С температуралы КОН сулы ерітіндісінде Ві 205 пайда болады. Сонымен қатар , висмут оксидінің құрамындағы  белгілері Ві20, Ві 607 және Ві 8011.Висмут пен күкіртті құрамында Ві2S3 сульфиді пайда болады. Сонымен қатар,  жартылай өткізгіш және термоэлекторлы құрайды. Висмутты селен мен теллурды балқытқанда висмут селениді мен теллуриді пайда болады. Белгілі висмут гологнниді Ві Х3, ВіF3, сонымен қатар  оксигалогенидтті құрамымен ВіОХ ( Х= Cl, Br,I) танымал. Висмутты қышқылдық әсерімен магниймен балқытқанда ВіН 3 висмутин пайда болады.Металдармен әсерлесіп висмутидтер түзеді , мысалы , натрий висмутиді    ( Na) Na3Ві, магний висмутиді және т.б. Висмут тұздарының ерітіндісінде рн төмендесе (3) нитрат, перхлората т.б қалдықтарында әртүрлі гидроксотұздары түзіледі, мыс: Ві ( ОН)2NО3. Бұрын олар ВіО + ионын түзеді деп айтылды, бірақ қазіргі  уақыттта октаэддрикалық катиондары ( Ві 6 (ОН) 12) 6+, ( Ві 6(ОН )4)+ және ( Ві 6( ОН)6+ гидросотұздары түзеді. Ерітілген висмут тұзы улы болып келеді.

Ашылу тарихы. 15 ғасырдан бері белгілі, оловтың түрінде санады, сүрме немесе қорғасын жатқызады. 1529 жылы немістің оқымыстысы таулы аймақ жұмысында және  металлург Г. Агрикол алғашқы металдық висмут туралы жазды. 1739 жылыи. Потт висмуттың химиялық ерекшелігін алғашболып тапты.

Алынуы. Қорғасын, олов және басқа рудалардың қоспасынан висмуттың алынуы бастау алады. өндірістік висмуттың алынуы қорғасын және темір рудаларынан концентрат дайындайды. ( құрамында 9-10% висмуты бар) . Концентраттар гидрометаллургиялық жолмен өңделеді, кейде оларды металлотермиялық өңдеулерден өткізеді. Ең соңғы кезеңінде  висмутты экстранцирларды әртүрлі химиялық және электрохимиялық әдістермен бірге тазартады. Ресейде алғашқы металлдық висмуттың килограмын 1918 жылы К.А. Ненадкевич балқыту  технологиясымен өңдеп алды.

Табиғатта таралуы. Жер қабатында висмут өте аз кездеседі және 9* 10-7%-і құрайды. Табиғатта кейде бос күйінде кездеседі. Маңызды минералдары: висмутин немесе висмутты жылтыр, Ві 253 ( 81,3% ), козалит Pb2Bi2S5 ( 42% ), бисмит Ві₂О₃  және азғана басқалар. Висмут- жиі шашыранды түрде кездесетін элемент, оның өзінің минералдары (мыс, висмут, бисмет) өте жиі кездеседі.

Қолданылуы. Негізгі висмуттың қолданылуы-  оны жеңіл еритін балқымалардың компоненттерін жақсарту үшін қолданылады. Мысалы,  танымал Вуда құймасы, еру температурасы  судың қайнау температурасынан төмен болғанда, басқа да құймалар , мысалы, жеңіл еритіндерді қорғайтындардан дайындағанда қолданылады. Висмут құймасы және марганец ферромагнитті магниттерді дайындауда қолданылады. Висмуттың байланыс, әсіресе Ві2О3, шыны қайнату мен керамика жасауда, Фармоцевтикалық өндірісте, катализатор ретінде және др висмут түрінде қолданылады.

Міндеттері:

1. Препараттың жануар ағзасына әсері
2. Висмут қосылыстары
3. Висмут препараттары.

Мақсаты - Висмут  препаратын қолдану  мақсаты  жараларды емдеуде кеңінен қолданылады, сонын  ішінде  ойық  жараларға қарсы дәрілік заттар.Бұл препараттың  маңызы пайда болған  жараларды қысқа  уақыт  аралығында   емдейді. Препаратты қолданған  кезде  диспептикалық аурулар және аллергиялық  реакциялар пайда болуы  мүмкін.  Мысалы  ұйқысыздық,  нәжістің  қара түске  боялуы, іш  қату  тағы  басқалары. Ал, висмут препаратынын  мына  жағдайларда  қолдануға  болмайды:  лактация, бүйректің  функциясыеның өзгерістері  және  буаздық кезінде.

ІІ. Әдебиетке  шолу

Елинов. Н.П . ( 1974) айтуынша висмут препараттары өткен ғасырда жараларды емдеуде кеңінен әсер еткеннен кейін қолданылған. Н. Pylori  висмут препаратыныңнатигеникобактериялық әсері болып табылатынын көрсетті. Ол бактериоцидтік әсер болып табылады. Бактерия клеткасының жоғарғы бөлімінде орналасқннан кейін, висмуттың қалған бөлімдеріцитоплазмаға енеді. Ол структуралық зақымдануға  және микроорганизмдердің өлуіне әкеліп соқтырады.

Қазіргі уақытта құрамында  әртүрлі геликобактериялық эрадикация схмасы бар висмут препаратын қысқа уақыт аралығында жараларды емдеуде қолданылады.

Висмут препаратын қолданған  кезде диспептикалық ауытқулар ( диарея, лоқсу) аллергиялық реакциялар пайда болуы мүмкін. Висмут сульфиді арқылы  нәжістің қою түске боялуын  естен шығармау керек.Висмут препаратын қалыпты мөлшерде қолданған кезде, қандағы жоғарлау деңгейі білінбейді.

Бірімжанов. Б. А. (1992 ) пайымдауынша висмуттың балқу температурасы төмен болғандықтан әрі жылуды жақсы өткізетіндіктен висмуттың қосылыстары оңай балқитын құймалар,  өткізгіштер даярлауда, ал сұйық висмут атомдық реакторларда жылу тасымалдағыш ретінде қолданылады. Висмут жаратылыста дербес күйде, көбіне қосылыстары – висмут охрасы Ві2О3 түрінде кездеседі. Висмутты  алу әдісі алдыңғы мышьяк пен сурьманікі сияқты.

Висмуттың қасиеттерінде металдық қасиет өте басым, ол оның периодтық системадағы орнына, яғни бейметаллдардың тобнда болғанымен, бұл 7 не 6 топта емес 5 топта, әрі оның ең соңғы элементі болғандығынына тура келетін қасиет. Дербес күйде висмут қызғылт тартқан ақ түсті жылтыр, бірақ  морт металл. Висмуттардың қосылыстарынан мыналарды  келтіруге болады.

Висмут субцитраты- коллоидты  висмуттың үш калий дицитраты  асқазанның қышқыл ортасында жараның  жоғарғы бетіндегі пленканың  қозғалыс қызметін атқарады. Ол тұз  қышқылы мен пепсинге қарсы әсер береді.

Хмельницкиий. Г.А. ( 1987)  пікірінше қазіргі уақытта жаңа шыққан дәрілік заттардың қолдануы мен көрсеткіштері дәрілік препараттарды сатуда ең басты мәселе. Сонымен қатар бұл заттардың жағдайы зерттеуші- врачтарға өте ұнайды,  оларды ойларын жүзеге асыру үшін азғана мөлшері болса да олардың қызығушылығын тудырады. Дәстүрлі байланыстардың өзгеруі кейбір препараттардың әсерінен жаңа терапия әдістеріне ( аспирин) әкеледі немесе олардың туыстарының көпшілікке таралуын көбейтеді. Кейде кейбір емделушілердің  қызығушылығын тудырады.

Висмут препараттары, әсіресе висмут трикалий дицитраты, әлемге танымал және Н pylori  табиғи алгоритіміне еніп емдік мақсатта қолданылады.

Мозгов И. Е (1985 )  айтуынша  висмуттың терапевтикалық нәтижесі препараттың бактерицидтік құрамына байланысты, қосылыстарында бактериалды қабырғалар пайда болады., бактерия ферменттерінингиберлейді ( урсаза, каталаза, липаза жәе тағы басқалары ). H.pylori  адгезиясын эпителиоцитті асқазанда қолданылады. Сонымен қатар, висмут препаратын дәстүрлі түрде тұтқырлағыш заттар ретінде асқазанның қабынуларын емдеу кезінде қолданылады. Әлі күнге дейін бұл препарат асқазан-ішек жолының үстіңгі қабатының патологиясын емдеуде қолданылып келе жатыр. Бірақ зерттеушілер қатары емдеу кезінде ішектің тітіркену синдромын  байқауға ұмтылды, іштің инфекциясы кезіндегі ішектің дистальді бөлігіне дейін  қашық екенін ескеру қажет.

Бұл мақсатта бактериологиялық микроорганизмдерді байқау  мүмкін болмады, мысалы: C.Eifisile . Барлық емдеушілер фиброгастрогентестиноскопиямен биопсияны материалдық қаптамада орындалады.

Зерттеу  барысында  жергілікті жердегі емдеушілердің  аурудан айыққандығы тіркеледі. Терапия жүргізу барысында нәтиже бермегендер арнайы орталықтарға жіберілді. Ауру белгілері  екіден үш жас аралығында болды.  Диареямен ауыратын емделушілердекүніне 6 рет метиоризм болды, асқазанда, яғни іш аумағында  толғаққа ұқсас ауырсынулар екі топқа бөлінді.   Бірінші         ( зерттелуші)  висмут препаратын алды, екінші ( бақылаушы )  антацидті күніне үш рет алды. Осы сияқты  және басқаларда ішектің тітірену стандартты комплексті  терапияда белгілері болды, сонымен қоса  спазмометинтер, ішек антисептиктері, энтеросорбенттер, приобитиктер  пайда болды. Тек қана күніне үш реттен дротаверин гидрохлоридін беріп отырды, ол асқазандағы ауырсынуды тежейтін күшті әсері жоқ препарат. Барлық емдеушілер арнайы диета ұстады.

Святоковский  А. В (1987 ) пікірінше   жоғарыда айтылған ауру адамдарды 3 апта бойы бақылады. Нәтижесінде, емделушілер тобында , антацид алғандарға ешқандай өзгеріссіз өткен, барлық клиникалық белгілері сақталған: сұйық ботқа тәрізді үздіксіз стул, асқазанда ауырсыну және метиоризм. Бірақта зерттелуші топтағылардың күніне 2-3 рет төмендеді, іштің  кебуі азайып, асқазанның ауырсынуы жиіледі. Бірақ жойылып кеткен жоқ.

Арнайы гастроэнтерологиялық бөлімшеде 3 апта емделуден кейін, екі топтағы емделушілерде де 1 күннен соң ешқандай өзгеріс байқалмады.  Бірақ зерртеулерді  мына жайт таң қалдырмай қоймады, осы топтпғы емделушілердің нәжісінің микрофлорасының өзгергендігі  тіркелді және  висмут рпепаратын       ( Де- Нол )  терапияда ішек тітіркендіргіш белгілеріне тағайындады,  дисбактериозды ішпен біріккен патогенді микрофлорлардың өсуін тоқтатуға висмут қабілетті.

Зерттеу барысында тағы да екі топтағы емделушілер жетіспейді. Емделуші топтар қарапайым кешенді терапиядағы және плацебомен ауыратын топтары. Осы топтарды салыстырмалы түрде байқаса  ішектің патологиясында препарат  нақты белгілерді көрсетуі мүкін болар еді. Арнайы дистауа және плацебо емделушілерді және стандартты терапиядан  аурулар үш апта өткен соң көптеген шағым түсірмес пе еді. Негізгі шағымды осы жағдайда антацидтті анда-санда алатын емделушіле береді. Үш аптадан кейін ауру әзірге жойылмайды деп ойлайтындар. Өкініштісі емделушілердің әрі қарай өмірі белгісіз. Мүмкін олар жақсы нәтижелі ем алған шығар. Тағы бір нұсқасы- висмут терапиясына алмастыру,  өткен  нұсқасындағыдай дамуы да ұқсас.

Субботин В. М   пайымдауынша висмут ішектің тітіркендіргіш синдромы, зерттеу. Көрсеткіштері: 10376В асқазанның қышқылдық ортасында висмут препараты үстіңгі қабатын ойық жаралар мен эрозиядан қорғайтын қабат түзеді, мес қарынның ойық жарасы. Кілегейдің агрессия факторларынан қорғайды. Сонымен бірге, олар простагландин өнімдері мен биокарбонат секрециясын көбейтеді, кілегейдің жұмысын стимульдейді және пепсиннің түзілуін азайтады,  Helicobaster pylori қарым- қатынасында микробтарға қарсы белсенді әсер етеді, жергілікті ойық жаралы аймағы мен кілегейде, антибиотиктер шамалы өтетін жерлерге де жақсы натиже көрсетеді.

Әсер етуі. Асқазанның қышқылдық ортасында висмут препараттары ойық жара және эрозия қабаттың  үстіңгі  бөлігін де қорғаныс қабатын түзеді. Сонымен қатар  олар простагландин  өнімдері  мен биокарбонат икрециясын жоғарлатып, кілегейдің жұмысын  стимульдейді.

Машковский  М.Д  ( 1984) айтуынша висмут препараты ойық жараларға қарсы дәрәлік заттар. Гастропротептивті әсер көрсетуі. Қышқылдық ортада асқазан – ішек  трактасында үстіңгі қабаттарында ойық жара  мен эрозиядан қорғайтын қабат түзіп, асқазан сөлін олардың әсерінен сақтайды.

Helicobaster pylori – микроорганизмдеріне қарсы вимут препараты бактерицидті әсер етеді, кейде созылмалы гастритте және рецидивирленген  ойық жаралы  ауруларына қарсы әсер көрсеткен жағдайлар болған.

Фармакокинетика. Висмут субцитраты асқазан – ішек трактасында созылмайды. Емдік кезінде аз ғана висмуттың көлемі  коллоидтан бөлініп қанға түседі. Қанға түскеннен кейін висмут несеп пен бірге және оның плазмадағы концентрациясын экскретирлейді, соңында жылдам төмендейді, нәжіс арқылы шығады.

Терапиядағы орны. Асқазан  мен он екі елі ішектегі ойық жара, гастродуоленит ауруларына ойық жаралардың асқынуы; гастирт,  Helicobaster pylori мен  біріккен.

Висмут құймасы және марганец ферромагнитті магниттерді  дайындауда қолданылады. Висмуттың байланыс, әсіресе Ві2О3, шыны қайнату мен керамика жасауда, Фармоцевтикалық өндірісте, катализатор ретінде және др висмут түрінде қолданылады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ІІІ. Негізгі бөлім

3.1. Препараттың жануар ағзасына әсері

Висмут препараттарын  қолданғанда жануар ағзасына кері әсері.

Бүйректің функциясының өзгерістерінде , буаздық кезеңінде, лактация кезінде қолдануға болмайды.

Висмут препаратын қолданғанда  нәжістің қара түске боялғаны байқалады, кейде меленмен енуіне ажыратып балауды  талап етеді. Висмут препаратын тексеріссіз ұзақ уақыт қолданғанда іш қату және жалпы стулы төмендейді, бүйректің функциясын өзертіп және бүйрек жетімсіздігі пайда болды, парестезия, ұйқысыздық, естің төмендеуі, энцефалопатия. Кешенді ЛС, магний бар, ішті жүргізуіне әсер береді, құрамында алюминий болса іш қатуларды тудыруы мүмкін және метгем огло бленилис болады.