Қазақстандағы МДМ

10 МІНДЕТ: 2015 жылға таза ауыз суға және  негізгі санитарлық-техникалық құрал-жабдықтарға  тұрақты қолдары жетпейтін халықтың  үлесін екі есе қысқарту.

Сумен қамтамасыз етілуі жағынан  Қазақстан Еуразия елдерінің  арасындағы сутапшылықты елдердің бірі болып табылады. Қауіпсіз сумен қамтамасыз етуде және қалдықтарды басқару  жүйелеріне қол жеткізуді қамтамасыз етуде проблемалар орын алуда, бұның  халықтың денсаулығын қамтамасыз етуде  аса зор маңызы бар. Қазіргі таңда  үй шаруашылықтарының кем дегенде 10 пайызының жеке үйлерінде су жүргізу  құбырлары жоқ, халықтың шамамен  алғанда төрттен бірінің лайықты  канализация жағдайларына қолдары  жетпей отыр. Жағдайды жақсарту үшін сумен  жабдықтау жүйелерін жобалауға  тапсырыс беру сатысында техникалық талаптары 
келісуді ҚР АШМ-ның Су қорлары жөніндегі Комитетіне беру қажет. Елдегі су қорларын бір орталықтан басқару 
жөніндегі Ұлттық бағдарлама қабылдау туралы мәселе де өз шешімін күтуде. Сумен жабдықтау жүйелерінің сапасы қазіргі замандық энергия-қор үнемдеушілік технологияларды, құрал-жабдықтарды, материалдарды, су шығынын есептеу жүйелерін қолдану есебінен жақсартыла алады. Қала және ауыл тұрғындарының су пайдалануының үлестік нормаларын азайту мәселесін қарастыру қажет. Ауыз сумен қамтамасыз етуді қаржыландыру механизмдерін жетілдіре түсу керек.

11 МІНДЕТ: 2020 жылға аса қолайсыз әлеуметтік, тұрғын үй және экологиялық  ортада тұратын ауыл халқының  өмір сүру жағдайларын едәуір  жақсартуды қамтамасыз ету.

Ауылдық жерлерге байланысты айтар болсақ, бұл міндеттің шешіміне қол жеткізу қиын болып тұр. Ауылды 
өркендету және агроөндірістік кешенді дамыту мақсатында мемлекет тарапынан іске асырылып жатқан бірсыпыра бағдарламаларға қарамастан, ауыл халқының өмір сүру деңгейі қала халқымен салыстырғанда әлдеқайда төмен. Мұның себептері көп, атап айтар болсақ, ауылдың әлеуметтік аясын қалдық принципімен қаржыландыру (бұл әсіресе дағдарыс кезеңінде байқалып тұрды), инфрақұрылымның, ең алдымен көлік, сосын телекоммуникация жүйесінің дамымағандығы. Шағын және шалғайда орналасқан ауылдық мекендерді қаржыландыру экономикалық тұрғыдан тиімсіз, бұл жұмыспен және үймен қамтамасыз ету проблемасын одан сайын шиеленістіре отырып, оларды азып-тозуға, халықтың басқа жаққа қоныс аударуына алып келеді, жұмыс және тұрғын үймен қамтамасыз ету мәселелерін шиеленістіре түседі. Проблема жан-жақты қарастыруды және атқарушы биліктің барлық деңгейлерінің қатысуымен кешенді шешімдер қабылдауды қажет етеді. Ағартушылық және білім мен тәрбиеге ерекше назар аудару керек. Ресми статистикаға негізделінген индикаторлардың жағымды динамикасы мәселені 2009 жылға дейін шешуге күш салу қажет екендігін көрсетеді. Бірақ, мәліметтерден көрініп тұрғанындай, ауыл халқының жақсартылған санитарлық – техникалық құралжабдықтармен қамтамасыз етілу үлесі 50% жетпейді. Бұл арада дағдарыс жағдайында қалаларда да, ауылдық жерлерде де өзін жағымды жақтарымен көрсете білген «Жол картасы» бағдарламасының іске асырылуына байланысты бірсыпыра үміт артуға болады.

8 МАҚСАТ. Даму  мақсатында жаһандық әріптестік  қалыптастыру

Даму мақсаттарына жету мен  міндеттерін орындауда ұлттық және халықаралық деңгейлерде әріптестік маңызды рол атқарады .Қазақстан  халықаралық деңгейде де (сауда-саттық, донорлық және қаржы институттарын  қоса алғанда) және ел ішінде де – жеке меншік сектор және азаматтық қоғаммен ынтымақтастық және әріптестік байланыстарды  дамытуды жалғастыруда. Қазақстан әртүрлі  халықаралық ұйымдардың қатысушысы, сондай-ақ әртүрлі аймақтық және халықаралық  шарттар мен келісімдердің жақтаушысы болып табылады. Қазақстанмен жасалған халықаралық (сыртқы) серіктестік оның даму мақсаттарын толығымен қолдайды және одан әрі жүргізеді. Қазіргі  кезеңде сауда, инвестициялар, қаржы, ақпараттық технологиялар мен байланыс, сондай-ақ аймақтық және халықаралық  ынтымақтастық салаларындағы байланыстар  белсенді түрде іске асырылуда. Ел ішіндегі ынтымақтастық ауқымы мен динамикасы жағынан әртүрлі. Жеке меншік секторымен әріптестік дамып отырғанына қарамастан, азаматтық қоғаммен диалог баяу дамуда. Келешекте ел ішіндегі түрлі ұйымдардың ынтымақтастығы мен өзара іс-әрекеттері аса маңызды проблемаларды: теңсіздік  пен маргиналдану, жергілікті деңгейлерде  даму, жастар мен әйелдер арасындағы жұмыспен қамтамасыз етілу мәселелерін  шешуге шоғырландырылуы тиіс. Азаматтық  қоғаммен әріптестік саласында негізгі  басымдық диалог және ынтымақтастық  тетіктерінің қазіргі барын күшейту (және жаңаларын құру) болуы тиіс. Болашағы бар бағыттардың бірі –  ол БҮҰ-ды әлеуметтік қызметтер көрсетуге  тарту болып табылады.

2010 жылғы 25 қазанда, Қазақстан  Республикасының Сыртқы істер  министрлігінде 2010 жыл үшін жасалған  Қазақстандағы мыңжылдық даму  мақсаттары туралы есептің тұсаукесері  болып өтті. Бұл есепті Қазақстан  Үкіметі БҰҰ-ның Қазақстандағы  елдік командасымен бірлесіп  дайындаған болатын. МДМ туралы 2010 жылға арналған есептің құрамында  кейбір мақсаттарға қол жеткізуге  кедергі келтіретін негізгі проблемалардың  анықтамасы, сондай-ақ нақты кеңестер мен Үкімет үшін 2015 жылы МДМ қол жеткізуге қажетті қадамдарды қоса алғанда, қорытындылар мен тұжырымдар бар.

 27 маусым 2008 ж. Үшінші Қазақстандағы мыңжылдық даму мақсаттары туралы 2007 ж. есебі жарық көрді. 2007 жыл - бұл мемлекетердің, 2000 жылы қабылдау сәтінен бастап 2015 жылы орындау мерзіміне дейінгі, МДМ жетуі жолының тең жартысы. Қазақстанда МДМ-ның бірқатар міндеттері орындағандықтан, ағымдағы есепте МДМ+ тақырыбын қозғаған, яғни ұлттық бастылықтарды, ұлттық статистиканы, сәйкес мемлекеттік бағдарламаларды сараптау нәтижелеріне, сонымен қатар басқа мемлекеттердің тәжірибесіне негізделіп, Қазақстанға бейімделдірілген қосымша мақсаттар.

10 қазан 2005 ж. - Қазақстандағы  мыңжылдық қарсаңындағы даму  мақсаттары туралы екінші есеп  Үкімет пен Қазақстандағы БҰҰ  Жүйесінің біріккен тапсырысы  бойынша дайындалған. Есепте МДМ  әрқайсысы бойынша статистикалық  мәліметтер, негізгі жетістіктерді  бағалау мен сараптау, мәселелер  мен тенденциялар баяндалған. Бірінші  есеп сияқты, 2005 жылдың есебі де  үш тілде (қазақ, орыс, ағылшын)  жарық көрді. Сонымен қатар, 2005 жылғы Есептің - Мыңжылдық қарсаңындағы  Даму Мақсаттарына шолу атты  қысқа нұсқасы жарық көрді.

 Мыңжылдықтың Даму Мақсаттары туралы Бірінші есеп  2002 жылы жарық көрді, бұл Шығыс Еуропа мен ТМД елдеріндегі бірінші есеп болып, елдің МДМ ілгері дамуын ашық бағалауға және оларға жету үшін жұмыс жасауға дайын екендігін көрсетті. Қазақстандағы Мыңжылдық Даму Мақсаттары туралы есеп сөз, кесте мен графиктердің көмегімен елдегі сегіз Мақсаттың жағдайын сипаттайды, сонымен қатар бұнда 2015 жылға қарсы бұл Мақсаттарға жету мүмкіндігінің бағалауы мен орындау қажет шаралардың тізімі берілген. Бұл есепте бюрократиялық бөлімдер, ауқымды сараптау мәліметтері мен саясат жүргізу бойынша нұсқаулар жоқ. Есеп қолдануға ыңғайлы және қоғамның әр деңгейдегі өкілдері мен әр деңгейдегі шешім қабылдауға жауапты адамдарға түсінікті болады.