Биосфера – Жердің глобалды экожүйесі. В.И. Вернадскийдің биосфера туралы ілімі. Ноосфера

Автор работы: Пользователь скрыл имя, 12 Февраля 2013 в 18:02, лекция

Описание

1. Биосфераның құрамы мен шектері. Табиғаттағы зат айналымы. Биогеохимиялық циклдар.
2. Табиғи экожүйедегі классификация. В.И. Вернадскийдің биосфера туралы ілімі. Ноосфера биосфера эволюциясының жаңа стадиясы ретінде.

Работа состоит из  1 файл

Экология.doc

— 160.50 Кб (Скачать документ)

 

 

4. Практикалық сабақтар  жоспары

Апта

Тақырып

Сабақ мазмұны

Сағат саны

1

Кіріспе. «Экология» пәні, мақсаты, міңдеттері және әдістері. Практикалық міңдеттерді шешудегі экологияның ролі

Экология, ғылым ретінде. Бөлімдері, пәні, басқа ғылымдармен байланысы. Экологияның ғылым ретінде тарихи дамуы

1

2

Ағза және оның мекен ету жағдайы 

Ағза тірі біртұтас жүйе ретінде. Ағза тіршілігіндегі ортаның физикалық  және химиялық факторлардың маңызы. Температура, жарық,су – өмірдің маңызды факторлары

1

3

Экологиялық факторлар және оның классификациясы

  1. Мекен ету ортасы, түрлері. Ағза бейімделінуінің негізгі көріністері
  2. Экологиялық факторлар және оның классификациясы. Антропогенді, биотикалықе, абиотикалық факторлар. Лимиттік факторлар.

2

4

Популяция экологиясы

Популяцияның статикалық көрсеткіштері. Популяцияның динамикалық көрсеткіштері. Тіршіліктің ұзақтығы. Популяция санының өсу динамикасы. Тірішілктенудің экологиялық стратегиясы. Популяция тығыздығың реттеу

1

5

Экожүйенің құрылымдық қйымдасуы  және классификациясы

Экожүйе концепциясы. Табиғаттағы  өнімділігі және ыдырауы. Экожүйе гомеостазы. Экожүйе энергиясы. Экожүйенің биологиялық  өнімділігі. Экожүйе динамикасы. Экологиядағы жүйелік қатынасы және моделдеу. Экологиялық  пирамида

1

6

Биосфера – Жердің глобалды экожүйесі. В.И. Вернадскийдің биосфера туралы ілімі. Ноосфера

  1. Биосфераның құрамы мен шектері. Табиғаттағы зат айналымы. Биогеохимиялық циклдар.
  2. Табиғи экожүйедегі классификация. В.И. Вернадскийдің биосфера туралы ілімі. Ноосфера биосфера эволюциясының жаңа стадиясы ретінде.

2

7

Адамзат қоғамының табиғи ресурстармен қамту проблемасы

Табиғи  ресурстар, олардың маңызы. Табиғи ресурстардың классификациясы. Табиғатты пайдаланудың типтері. Экологиялық қауіпсіздік. Глобалды күйзелістен шығу. Табиғатты қорғау. Қоршаған ортаны жоспарлау және басқару принциптері 

1

8

Су, топырақ ресурстарының қазіргі  уақыттағы экологиялық жағдайы. Тропикалық ормандардың проблемалары

Атмосфера, гидросфера, литосфераға  антропогендік әсері. Биосфера және биотикалық қауымдастыққа антропогендік әсері. Жаһандық  экологиялық проблемалары

1

9

ҚР экологиялық проблемалары және қоршаған орта жағдайын бақылау  және ұйымдастыру принциптері 
  1. Экологиялық мониторинг. Қоршаған орта мониторингісінің жаһандық жүйесі
  2. Экологиялық бақылау. Негізгі экологиялық нормативтер

2

10

«Тұрақты даму» түсінігі, этаптары. Тұрақты даму, қоғам моделі, оның белгілері және функцияландыру принциптері

Тұрақты даму, түсінігі, концепциясы  мен принциптері. Қазақстандағы  тұрақты даму. Тұрақты даму мақсатындағы қоршаған ортаны басқару жүйесін орындау

1

11

Тұрақыт даму бойынша  халықаралық стандарттар мен  инициатвалар (саммиттер, келесімдер, хаттамалар)

 Рим клубы. Тұрақты даму бойынша Стокгольмдік конференция. Рио-де-Жанейродағы БҰҰ конференциясы. Киот хаттамасы (Жапония).

1

12

Экоцентризм. Табиғи капитал. Адамзат капиталы
  1. Экономикадағы экологиялық факторлар. Табиғи капитал. Адамзат капиталы.
  2. Халық тұрғынының өсуі. Урбанизация. Ауыл аймақтарының дамуы. Су және энергиямен қамтылу, көлік инфрақұрылымы

2

13

Табиғатты тиімді пайдалану саласындағы инновациялар

Аз қалдықтыжәне ресурс үнемдеуші  өндіріс. Оларды пайдалануға талаптар. Қалдықсыз технологияның ерекшеліктері. Аз қалдықты өндірістің тиімділігін  анықтау әдістері. 

1

14

«Тұрақты экономика» принциптері. Табиғатты қорғау және табиғатты тиімді пайдаланудың экономикалық стимулдары

Табиғи ресурстар мен ластағыштардың экологиялық-экономикалық есебі. Тұрақты даму міңдеттерін шешудегі экологиялық-экономикалық механизм тиімділігін жоғарлату қоршаған ортаны қорғаудың жаңа қаржыландырулары

1

15

«Үшінші әлем» проблемалары. Әлеуметтік проблемалар және тұрақтылық 

  1. «Үшінші әлем» елдері. Адам құқығы.
  2. Жетістік пен кедейшілік. Кедейшілік көрсеткіштері.

2

 

Барлығы

 

20


 

 

5. Зертханалық сабақтар жоспары

 

 

 

6. СӨЖ тапсырмаларын орындау кестесі

Апта

Тақырып атауы

Тапсырма

Әдебиет

Әдістемелік нұсқаулар

Тексерілу формасы

Тапсырылатын уақыты

1

Экология заңдары. Адамзат қоғамының тұруы мендамуындағы табиғаттың ролі

1. Экология заңдары

2. Адамзат қоғамының тұруы мендамуындағы табиғаттың ролі

1-7,9,12 әдебиет және Интернет қолдану арқылы ақпаратты іздеп табу

Тапсырма бойынша конспект дайындау

Конспект тексеру

1-апта

2

Қоршаған ортаның ластануы, түрлері  және оның салдары 

1. Қоршаған ортаның ластануы, түрлері және оның салдары. Локалды, регионалды, глобалды ластанулар.

2. Табиғи және техногенді ластанулар. Мысалдар

1-7,9,12 әдебиет және Интернет қолдану арқылы ақпаратты іздеп табу

Нақты мысал келтіріп презентация  дайындау

Презентация қорғау

2-апта

3

Өндірістің өсуі және қоршаған ортаға жүктемесі

1.Жағымды қоршаған ортамен қамту

2.А/ш және өнеркәсіп интенсификациясымен байланысты экологиялық проблемалары

1-7,9,12 әдебиет және Интернет қолдану арқылы ақпаратты іздеп табу

Нақты мысалдар келтіріліп баяндама дайындау

Жазбаша есеп

3-апта

4

Қазіргі уақыттың глобалды экологиялық  проблемалары

1.Климаттың өзгеруі, озон қабатының бұзылуы, қышқылды жаңбырлар, шөлейттену, биоалуантүрліліктің қысқаруы, Әлем мұхитының ластануы  

2.Проблемалардың  пайда болу көздері  және шешу жолдары

1-7,9,12 әдебиет және Интернет қолдану арқылы ақпаратты іздеп табу

Реферат дайындау

Реферат қорғау

4-апта

5

Тұрақты даму критерийлері мен көрсеткіштерінің құрылу тарихы

1.Тұрақты даму үшін келісімдер (сотрудничество). Тұрақты даму принциптерінің позициясынан Қазақстанның дамуын бағалау.

2.халықаралық табиғатты қорғау конвенция саласындағы көп жақты потенциалды құру

1-7,9,12 әдебиет және Интернет қолдану арқылы ақпаратты іздеп табу

Берілген тапсырма бойынша конспект дайындау

Конспект тексеру

5-апта

6

Адам құқығын қорғау саласындағы Қазақстан және халықаралық келісімдері

1.Адам құқығы мен қауіпсіздік қоршаған орта және тұрақты даму  құқығы арасындағы байланыс. 2.Адам, бала құқығы, рассалық дискриминацияның барлық формаларын жою, әйелге қатысты дискриминацияларды жою саласынлағы Конвенциялар

1-7,9,12 әдебиет және Интернет қолдану арқылы ақпаратты іздеп табу

4-5 адамнан құрылған топқа бөлініп  презентация дайындау 

Презентация көру

6-апта

7

Гендерлік және рассалық теңдік.

1. Гендерлік және рассалық теңдік. 2006-2016жж. Қазақстан Республикасында гендерлік теңдік Стратегиясын меңгеру, 2005.

2. әйелге қатысты дискриминациялардың  барлық формаларын жою туралы  Конвенция 

1-7,9,12 әдебиет және Интернет қолдану арқылы ақпаратты іздеп табу

Тақырыпты талқылау бойынша дискуссия жүргізу

Дискуссияны бағалау

7-апта

8

Адамзат дамуы. Индекстер. Әлеуметтік-экономикалық күйзеліс және тұрақты даму

1.Тұлға және жанұя денсаулығы.

2.Табиғатты пайдаланудың экономикалық механизмі. Қазақстандағы жұмыстардың ерекшеліктері мен принциптері

1-7,9,12 әдебиет және Интернет қолдану арқылы ақпаратты іздеп табу

Баяндама дайындау

Баяндама тындау

8-апта

9

Азаматтық қоғам – даму стратегиясы мен қоғамның тиімділік реализацияның құралы

1.Саяси шешімдерді қабылдау кездегі қоғамның маңызы

2.азаматтық қоғам, түсініктері мен мақсаты

1-7,9,12 әдебиет және Интернет қолдану арқылы ақпаратты іздеп табу

Берілген тапсырма бойынша конспект дайындау

Конспект қабылдау

9-апта

10

«Тұрақты экономика» принципі

1.Табиғатты қорғау және тиімді  пайдаланулағы экономикалық стимулдар

2. қоршаған ортаға ластанулар  үшін төлемдер

1-7,9,12 әдебиет және Интернет қолдану арқылы ақпаратты іздеп табу

Тапсырма бойынша баяндама дайында  және глоссарий 

Доклад және глоссарий

10-апта

11

Жетістік пен кедейшілік.

1.өмір сапасы. Өмір және кедейшілік деңгейі.

2.2003-2005жж. Кедейшілікті қысқартудың Мемлекеттік бағдарламасы, 2002

1-7,9,12 әдебиет және Интернет қолдану арқылы ақпаратты іздеп табу

Конференция ретінде топтық талқылау

Конференция баяндамалары бойынша  бағалау

11-апта

12

Демографиялық процесстер және тұтынудың өсуі. Сұраныстар мен шектері. «Үшінші әлем» проблемалары

1. «Үшінші әлем» проблемалары. Проблемалар мен шешу жолдары. 2.Әлеуметтік проблемалар және тұрақтылық

1-7,9,12 әдебиет және Интернет қолдану арқылы ақпаратты іздеп табу

Нақты мысалдарды келтіріп мәлімет  тапсыру 

Талқылау 

12-апта

13

Елді-мекендер проблемалары

1.ауыз суға қол жеткізу, проблемалары  мен шешу жолдары.

2.Қоғамдық жерлердің ластануы

1-7,9,12 әдебиет және Интернет қолдану арқылы ақпаратты іздеп табу

ҚР бойынша нақты мысал келтіріп баяндама дайындау

Баяндама тындау

13-апта

14

Денсаулық деңгейін сипаттайтын демографиялық  көрсеткіштер

1.Гигиена, денсаулық көрсеткіші  ретінде.

2. Тұрғындар денсаулығын жақсарту  бойынша шаралар. Дұрыс тағамдану, тіршілік себет (прожиточная корзина)

1-7,9,12 әдебиет және Интернет қолдану арқылы ақпаратты іздеп табу

Конспект дайындау

Ауызша сұрау

14- апта

15

Мәдени мұра тұрақты дамудың  стабилизаторы ретінде 

Мәдени, этникалық процестер және тұрақты даму

1-7,9,12 әдебиет және Интернет қолдану арқылы ақпаратты іздеп табу

Тақырып бойынша қысқа мазмұндама

Ауызша сұрау

15-апта


 

 

 

 

 

 

7. СОӨЖ  сабақтарының  өткізілуі мен пән бағдарламасы  бойынша кеңес беру тәртібі 

 

СОӨЖ сабақтардың жалпы кестесіне  кірмейтін белгіленген график бойынша өткізіледі. Жалпы сағат саны – 45.

СОӨЖ сабақтары топтық және жеке болып екі түрге бөлінеді.

Топтық СОӨЖ сабақтарының қызметтері:

1. Пән бағдарламасының материалдарын  толық игеру: дискуссия өткізу, берілген тақырыптар бойынша баяндамалар мен рефераттарды қорғау, ақпараттық кестелерді толтыру, іскер ойындарды өткізу, өндірістік жағдайларды құрастыру, дөңгелек үстел ұйымдастыру және т.б.

2. Үй тапсырмаларымен, есеп-кестелік  және семестрлік тапсырмалармен  жұмыс істеу

3. Қиындау есептерді талдау және шешу

4. Курстық жұмыстың бөлімдерін  орындау бойынша топтық кеңес  беру

5. Топтық бақылау шаралары (тестілеу, бақылау жұмыстары).

Топтық СОӨЖ сағат саны – 27. 

 

Жеке СОӨЖ сабақтарының қызметтері:

1. Кенес беру:

- оқу әдебиеттерін таңдау жөнінде,  ғылыми баяндамаларды, рефераттар, эссе, бизнес-жоспар, кейс-стадий жазу және дайындау бойынша

- есеп-кестелік, семестрлік тапсырмалар  мен курстық жұмыстар (жобалар)  бойынша

- аралық бақылау мен аралық  аттестаттау сұрақтары бойынша

- топтық жобалар, презентация, эссе, дөңгелек үстел, іскерлік ойындарды   және т.б. дайындау бойынша

- зертханалық жұмыстар мен практикалық  (семинарлық) сабақтардың нәтижелерін  талдау жөнінде

2. Жіберілген сабақтардың тапсырмаларын  тапсыру

3. Жеке бақылау шараларын өткізу.

Жеке СОӨЖ саны – 18.

 

        8. Студенттерге қойылатын талаптар

- сабақ кестесі және график  бойынша белгіленген сабақ түрлеріне  үнемі қатысу;

- аудиториялық сабақтарға кешікпеу;

- оқу бағдарламасы және силлабус  бойынша белгіленген тапсырмаларды    

  уақытында орындау және тапсыру;

- сабақ кезінде ұялы телефонмен  және студенттермен сөйлеспеу.

    9. Пән бойынша  тапсырмаларды орындау және тапсыру  кестесі

Таблица 1. Тапсырмалардың бағалануы (ағымдағы үлгерімді бағалау)

Апта

Жұмыс түрлері

            Практ-қ

                СӨЖ

тапсырма саны

балл

тапсырма саны

балл

1

1

1*100

2

2*100

2

1

1*100

2

2*100

3

2

2*100

2

2*100

4

1

1*100

2

2*100

5

1

1*100

2

2*100

6

2

2*100

2

2*100

7

1

1*100

2

2*100

8

1

1*100

2

2*100

Барлығы

10

1000

26

2600

1-ші ағымдағы бақылау нәтижесі

Тк1 = (практ(балл) + СӨЖ(балл)) / барлық тапсырма саны = (1000 + 2600) / (10 + 26)

Апта

       

9

2

2*100

2

2*100

10

1

1*100

2

2*100

11

1

1*100

2

2*100

12

2

2*100

2

2*100

13

1

1*100

2

2*100

14

1

1*100

2

2*100

15

2

2*100

2

2*100

Барлығы

10

1000

14

2400

2-ші ағымдағы бақылау нәтижесі

Тк2 = (Практ(балл) + СӨЖ(балл)) / барлық тапсырма саны = (1000 + 2400) / (10 + 24)


 

Аралық бақылау

Пән бойынша аралық бақылау 2 рет 8-ші және 15-ші апталарда өткізіледі және    әрбіреуі 100 балл-дан бағаланады. Аралық бақылау тест немесе ауызша өтеді. Бірінші және екінші рейтинг нәтижелерін есептеу үшін ағымдағы және аралық бақылау нәтижелерін қосып, олардың орташа арифметикалық соммасы ретінде келесі формуламен есептеледі:

 

РК1(2) = ( Тк1(2) + Рк1(2) ) / 2

 

    РК 1 – 1-ші рейтингтік бақылау;

             РК 2 – 2-ші  рейтингтік бақылау;

    Тк 1/2 – 1-ші/2-ші ағымдағы  бақылау;

    Рк 1/2 – 1-ші/2-ші аралық  бақылау

Пән бойынша қорытынды  баға

Ағымдағы үлгерімнің бағасы (РК 1 + РК 2) /  2 ) - 70 %-ды, емтиханның

бағасы 30 %-ды құрап, екеуінің соммасы  пән бойынша қорытынды бағаны

(ИО) береді: 

 ИО = Рср х 0,7 + ИК х 0,3


 

       Рср – орташа рейтингтік баға; ИК – қорытынды бақылау; ИО – қорытынды баға.

                                            

 

 

 

Ұсынылатын әдебиет

 

Негізгі:

 

  1. 1.  Коробкин В.И: Экология учеб. – Ростов –и- Дону, Феникс, 2005 -576 с.
  2. 2.В.И. Коробкин, Л.В Передельский. Экология в вопросах и ответах. Ростов на Дону. Феникс -2002
  3. 3. Банников А.Г. и др. Основы экологии и охрана окружающей среды. М. Колос-1999
  4. 4.  Хван Т.А, Хван П.А. Экология. Экзаменационные ответы для студентов вузов. Ростов на Дону.-2002
  5. 5. Арустамов Э.А. Природопользование. М.:-2000
  6. 6. Степановских А.С. Экология: учебник.- М.: ЮНИТИ, 2001.-704 с.
  7. 7. Фурсов В.И. Экологические проблемы окружающей среды: учеб. пособ.-А.: Ана         тили, 1991.-192 с.

 

 

Қосымша:

 

8. Федорова А.И. Никольская А.Н. Практикум по экологии и охране окружающей среды. М. ВЛАДОС-2001

9.  Горелов А.А. Экология .Курс лекций. Учебный центр-2001

10.  Степановских А.С Охрана окружающей среды- М.:- 2001

11.  Верзилин Н.М и др Биосфера: ее настоящее. Прошлое и будущее М.:- 1975

12.  Бродский АК. Краткий курс по общей экологии. А.-1998

13.  Воронцов А.П. Рациональное природопользование М:, Тандем-2000

14.Экология Шилов И.А..: Учебник. – М.: Высшая школа, 2001.- 512с.

15. Экология Ред. С.А.Боголюбов.: Учеб. пособие .-М.: Знание, 1997.-288с.

 

 






Информация о работе Биосфера – Жердің глобалды экожүйесі. В.И. Вернадскийдің биосфера туралы ілімі. Ноосфера